Novinky, Strona 12

Treść:

• Czym jest celiakia?
• Jak celiakia wpływa na mój organizm?
• Czy celiakia ma ciężki przebieg?
• Kto cierpi na celiakię?
• Jakie są inne czynniki ryzyka?
• Objawy i przyczyny celiakii
• Diagnoza i badania w kierunku celiakii
• Jak leczy się celiakię?
• Jakie są perspektywy dla osób z celiakią?
• Które pokarmy wywołują objawy celiakii?
• Szybkie wskazówki dotyczące życia z celiakią

Celiakia powoduje problemy w układzie trawiennym po spożyciu glutenu, białka występującego w pszenicy i innych zbożach. Jest ona jednak poważniejsza niż zwykła nietolerancja pokarmowa. Celiakia powoduje, że układ odpornościowy atakuje gluten w jelicie cienkim. Atak ten uszkadza jelito cienkie i uniemożliwia jego prawidłowe funkcjonowanie.

Celiakia powoduje widoczne uszkodzenia jelita cienkiego.

Czym jest celiakia?

Celiakia jest dziedziczną chorobą autoimmunologiczną, która powoduje reakcję organizmu na białko, gluten. Gluten w układzie pokarmowym wyzwala układ odpornościowy, który wytwarza przeciwko niemu przeciwciała. Przeciwciała te uszkadzają wyściółkę jelita cienkiego (błonę śluzową). Uszkodzenie błony śluzowej jelita cienkiego upośledza jego zdolność do wchłaniania składników odżywczych z pożywienia, powodując niedożywienie.

Gluten jest białkiem występującym w zbożach - zwłaszcza w pszenicy, jęczmieniu i życie. Zboża te, zwłaszcza pszenica, stanowią wiele podstawowych składników standardowej diety zachodniej, od pieczywa i płatków zbożowych po makarony i wypieki. Ponadto gluten często pojawia się jako dodatek w żywności, w której się go nie spodziewamy, takiej jak sosy, zupy i żywność pakowana. Piwo jest zwykle wytwarzane z jęczmienia lub żyta.

Jak celiakia wpływa na mój organizm?

Celiakia wpływa na jelito cienkie. To właśnie tam wchłaniana jest większość składników odżywczych z pożywienia, w tym białka takie jak gluten. Jednak w przypadku celiakii gluten w jelicie cienkim wywołuje reakcję immunologiczną. Układ odpornościowy wysyła komórki zapalne i przeciwciała w celu zniszczenia cząsteczek glutenu. Komórki te uszkadzają błonę śluzową wyściełającą jelito cienkie.

Błona śluzowa wyściełająca jelito cienkie jest duża, ale pomarszczona w wiele fałd i wypustek przypominających palce, zwanych kosmkami. Gdyby ją rozciągnąć, pokryłaby kort tenisowy. Fałdy i wypukłości zwiększają powierzchnię, dzięki czemu jak najwięcej składników odżywczych jest wchłanianych podczas trawienia. Jednak komórki odpornościowe wywołane przez celiakię erodują i spłaszczają te wypukłości, zmniejszając ich powierzchnię.

Czy celiakia ma ciężki przebieg?

Uszkodzenie jelita cienkiego może mieć poważne konsekwencje. Jelito cienkie wchłania składniki odżywcze z pożywienia przez swoją wyściółkę. Jeśli wyściółka jest uszkodzona, nie będzie w stanie wchłaniać składników odżywczych tak, jak powinna. Nazywa się to zespołem złego wchłaniania. Może to prowadzić do niedożywienia i wielu innych chorób wynikających z braku różnych składników odżywczych. U dzieci może powodować zahamowanie wzrostu i rozwoju.

Kto cierpi na celiakię?

Celiakia występuje najczęściej u osób pochodzenia północnoeuropejskiego. Szacuje się, że dotyka ona 1% populacji Europy i Ameryki Północnej. Jeśli masz krewnego pierwszego stopnia, takiego jak rodzic lub dziecko, który cierpi na tę chorobę, masz 10% szans na jej wystąpienie. Około 97% osób, u których zdiagnozowano celiakię, ma rozpoznawalną mutację genu, która jest z nią powiązana (HLA-DQ2 lub HLA-DQ8).

Jakie są inne czynniki ryzyka?

Celiakia występuje częściej u osób z pewnymi dziedzicznymi zaburzeniami chromosomalnymi, takimi jak zespół Downa. Występuje również częściej u osób z niektórymi innymi chorobami autoimmunologicznymi. Choroby te często mają wspólne geny i mogą się wzajemnie wyzwalać. Podobnie jak w przypadku innych chorób autoimmunologicznych, celiakia występuje częściej u osób, którym przy urodzeniu przypisano płeć żeńską (AFAB).

Stosunek ten wynosi co najmniej 2:1.

Prawdopodobieństwo wystąpienia celiakii jest większe, jeśli

• Jesteś biały.
• Masz krewnego, który na nią choruje.
• Masz zaburzenia chromosomalne, takie jak zespół Turnera, zespół Williamsa lub zespół Downa.
• Masz inną chorobę autoimmunologiczną, taką jak cukrzyca typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów, mikroskopowe zapalenie jelita grubego lub choroba Addisona.
• Zostałeś przypisany do płci żeńskiej przy urodzeniu.

Objawy i przyczyny celiakii

Co powoduje celiakię?

Wiele chorób autoimmunologicznych, takich jak celiakia, jest przynajmniej częściowo dziedziczonych (zaburzenia genetyczne). Oznacza to, że określona mutacja genu przekazywana w linii rodzinnej zwiększa podatność na zachorowanie. Jednak nie każda osoba z mutacją genu zachoruje na tę chorobę i nie każdy, kto na nią zachoruje, ma jeden ze znanych genów. Wydaje się, że w rozwój choroby zaangażowane są również inne czynniki.

W jaki sposób osoba choruje na celiakię?

Jedna z teorii głosi, że jest ona wywoływana przez pewien rodzaj znacznego stresu fizycznego, który nadmiernie obciąża układ odpornościowy. Pracownicy służby zdrowia zaobserwowali, że choroba często pojawia się po fizycznym wydarzeniu, takim jak operacja, choroba lub ciąża, lub po poważnym wydarzeniu emocjonalnym. Inna teoria mówi o udziale mikroorganizmów żyjących w jelitach. Konieczne są dalsze badania w celu zbadania tych teorii.

Kiedy występuje celiakia?

Celiakia może wystąpić w każdym wieku po rozpoczęciu spożywania glutenu przez Ciebie lub Twoje dziecko. Pracownicy służby zdrowia najczęściej spotykają się z nią w dwóch różnych grupach wiekowych: wczesnego dzieciństwa, między 8 a 12 miesiącem życia, oraz wieku średniego, między 40 a 60 rokiem życia. Okres wczesnego dzieciństwa to zwykle czas, gdy dzieci zaczynają jeść pokarmy stałe, które mogą obejmować krakersy lub płatki zbożowe zawierające gluten.

Jakie są objawy celiakii?

Objawy celiakii różnią się znacznie w zależności od osoby, co może utrudniać jej rozpoznanie. U niektórych osób nie występują żadne objawy. Niektóre osoby doświadczają niestrawności i innych objawów żołądkowo-jelitowych po spożyciu glutenu. Niektórzy mają niejasne objawy niedoboru składników odżywczych dopiero później, gdy rzeczywiste szkody już wystąpiły. Osoby te mogą jako pierwsze wykazywać objawy niedokrwistości.

Możesz mieć:

Objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak:

• ból brzucha.
• Wzdęcia brzucha.
• Wzdęcia.
• Zaparcia.
• Biegunka.
• Tłuste stolce.

Objawy niedokrwistości z niedoboru żelaza, takie jak:

• Osłabienie i zmęczenie.
• Bladość (blada skóra).
• Zimne dłonie.
• Kruche lub wrastające paznokcie.
• Bóle głowy.
• Wrzody w jamie ustnej.

Inne objawy niedożywienia, takie jak:

• Niepożądana utrata masy ciała.
• Opóźnienie wzrostu i brak rozwoju u dzieci.
• Zanik mięśni lub niskie napięcie mięśniowe.
• Wady szkliwa zębów, takie jak wżery, cętki lub przezroczyste zęby.
• Nieprawidłowe miesiączkowanie lub trudności z zajściem w ciążę.
• Zmiany nastroju, najczęściej drażliwość u dzieci i depresja u dorosłych.

Diagnoza i badania w kierunku celiakii

Jak rozpoznać celiakię?

Podejrzenie celiakii można wysunąć w przypadku wystąpienia objawów żołądkowo-jelitowych po spożyciu glutenu. Wiele osób wydaje się mieć nadwrażliwość na gluten lub produkty pszenne w swojej diecie. Nietolerancja pokarmowa może powodować nieprzyjemne objawy po jedzeniu, ale nie uszkadza jelit w takim stopniu jak celiakia. Aby zdiagnozować celiakię, pracownicy służby zdrowia będą szukać dowodów na to uszkodzenie.

Przed wypróbowaniem diety bezglutenowej ważne jest, aby poddać się testom na celiakię, aby testy mogły ujawnić, w jaki sposób gluten faktycznie wpływa na organizm. Kiedy zaczniesz unikać glutenu, twoje jelita zaczną się leczyć. Leczenie jest dobre, ale usuwa dowody celiakii. Ty i Twój lekarz musicie wiedzieć na pewno, czy masz celiakię, aby wiedzieć, jakiego rodzaju opieki będziesz potrzebować w przyszłości.

W jaki sposób pracownicy służby zdrowia przeprowadzają testy na celiakię?

Pracownicy służby zdrowia stosują dwie metody testowania celiakii. W celu potwierdzenia diagnozy wolą stosować obie metody razem. Pierwszą metodą jest badanie krwi. Lekarze badają próbkę krwi na obecność przeciwciał glutenu, które uszkadzają jelita. Następnie szukają samych uszkodzeń. Wymaga to pobrania niewielkiej próbki tkanki z jelita cienkiego (biopsja) do zbadania pod mikroskopem.

Aby pobrać próbkę, gastroenterolog wykona badanie endoskopowe jelita cienkiego. Procedury endoskopowe polegają na wprowadzeniu przez ciało pacjenta małej kamery na końcu długiego, cienkiego cewnika. W przypadku endoskopii górnej endoskop jest wprowadzany przez gardło do pierwszej części jelita cienkiego. Kierując się kamerą, endoskopista może przepuścić narzędzia przez cewnik w celu wykonania biopsji.

Inne badania

Po potwierdzeniu celiakii lekarz będzie chciał zbadać krew pod kątem niedoborów określonych witamin i minerałów. Poważne niedobory mogą mieć rozległy wpływ na organizm i mogą wymagać bezpośredniego leczenia suplementami. Typowe wyniki obejmują niedokrwistość z niedoboru żelaza, niedokrwistość z niedoboru witamin i niedobór witaminy D. Może również występować niski poziom elektrolitów, takich jak wapń.

Jak leczy się celiakię?

Pierwszym i najważniejszym krokiem w leczeniu celiakii jest zaprzestanie spożywania glutenu. Nie można zmienić sposobu, w jaki organizm reaguje na gluten, ale można zapobiec wywoływaniu tej reakcji przez gluten. Po zaprzestaniu spożywania glutenu jelito cienkie zacznie się goić i wkrótce będzie w stanie ponownie wchłaniać składniki odżywcze. Należy jednak przestrzegać ścisłej diety bezglutenowej przez całe życie, aby uniknąć ponownego uszkodzenia jelita cienkiego.

Inne metody leczenia mogą obejmować

Suplementy diety w celu uzupełnienia wszelkich poważnych niedoborów.
Specyficzne leki stosowane w leczeniu opryszczkowatego zapalenia skóry, takie jak dapson.
Kortykosteroidy w przypadku ciężkiego stanu zapalnego, który nie reaguje wystarczająco szybko na dietę.
Bieżąca opieka kontrolna, w tym regularne badania w celu zapewnienia kontroli choroby.

Jak długo trwa leczenie?

Większość osób zauważa, że ich objawy zaczynają się poprawiać niemal natychmiast po rozpoczęciu diety bezglutenowej. Wyrównanie niedoborów żywieniowych może zająć kilka tygodni, a całkowite wyleczenie jelit - kilka miesięcy. W niektórych przypadkach może to potrwać dłużej, w zależności od stopnia uszkodzenia i czasu jego trwania. Możesz również uniemożliwić organizmowi wyleczenie, jeśli nie będziesz ściśle przestrzegać diety.

Jakie są perspektywy dla osób z celiakią?

Większość osób, u których zdiagnozowano celiakię i które przestały jeść gluten, ma doskonałe rokowania. Większość uszkodzeń spowodowanych przez celiakię można odwrócić. Jeśli nadal masz objawy, możliwe, że spożywasz niewielkie ilości glutenu, nie zdając sobie z tego sprawy lub cierpisz na chorobę wtórną. Tylko 5% osób ma naprawdę oporną na leczenie celiakię, która nie reaguje na dietę.

Co się stanie, jeśli nie będziesz unikać glutenu?

Konsekwencje celiakii mogą być poważniejsze i bardziej długotrwałe, jeśli gluten zostanie zdiagnozowany dopiero po wielu latach lub jeśli nawet wtedy nie uda Ci się go unikać. Niedożywienie może wpływać na układ nerwowy i układ kostny, a niektóre z tych skutków są trudne do odwrócenia, zwłaszcza jeśli wystąpiły w dzieciństwie. Przewlekły stan zapalny może również prowadzić do innych problemów w jelitach.

Jakie są możliwe długoterminowe powikłania celiakii?

Powikłania przewlekłego niedożywienia mogą obejmować:

• Żylaki u dzieci lub osteomalacja u dorosłych.
• Osteopenię i osteoporozę.
• Trwałe ubytki szkliwa zębów.
• Wpływ na układ nerwowy (neuropatia obwodowa), w tym mrowienie i drętwienie, skurcze mięśni oraz problemy z równowagą i koordynacją (ataksja).
• Opóźniony wzrost i rozwój u dzieci, niski wzrost.
• Zaburzenia uwagi i uczenia się.

Które pokarmy wywołują objawy celiakii?

Gluten występuje naturalnie w niektórych zbożach i ich produktach, w tym w:

• Pszenica (w tym semolina, pszenica durum, emmer, bulgur, orkisz, farina, pszenica Kamut® lub Khorasan, kuskus).
• Jęczmień (i słód jęczmienny).
• Żyto.

Ziarna te są wykorzystywane do produkcji

• Chleb i wypieki.
• Gorących i zimnych płatków śniadaniowych.
• Kluski i makarony.
• Piwo, piwo jasne pełne i ale.
• Napoje słodowe.
• Ocet słodowy.

Jest również dodawany do wielu przetworzonych produktów spożywczych, takich jak

• Zupy i sosy.
• Dressingi i przyprawy.
• Przetworzone mięso, takie jak hot dogi i wędliny.
• Przetworzone sery, jogurty i lody.
• Pakowane obiady.
• Słodycze.

Przed spożyciem przetworzonej żywności należy sprawdzić etykiety pod kątem ukrytego glutenu.

Szybkie wskazówki dotyczące życia z celiakią

• Opracuj domowe menu. Zapoznaj się z kilkoma przewodnikami po przepisach i wymyśl kilka przepisów, które Twoim zdaniem mógłbyś jeść często i które są łatwe do przygotowania. Wyrób sobie nawyk posiadania tych składników w zapasie, aby zawsze mieć coś, co możesz zjeść bez zastanowienia.
• Miej pod ręką kilka bezglutenowych przekąsek w samochodzie, torbie lub na biurku w biurze na wypadek, gdybyś nie mógł znaleźć nic innego do jedzenia, gdy jesteś poza domem.
• Znajdź kilka ulubionych restauracji z niezawodnym menu bezglutenowym lub takich, w których wiesz, że możesz bezpiecznie zamówić określone potrawy. Sprawdź menu online przed przyjazdem i, jeśli to konieczne, skontaktuj się wcześniej z personelem, aby upewnić się, że mogą Cię przyjąć.
• Noś ze sobą paski testowe na gluten, aby sprawdzić zawartość glutenu w nowych produktach spożywczych, gdy nie masz pewności, co się w nich znajduje.

Diagnoza celiakii na zawsze zmieni Twoją dietę i styl życia. Zmieni także Twoje życie na lepsze. Przed postawieniem diagnozy prawie na pewno spożywałeś gluten i stopniowo uszkadzałeś jelito cienkie. Być może przez lata odczuwałeś dziwne i nieprzyjemne objawy, nie wiedząc dlaczego. Teraz, gdy już wiesz, masz moc, by przywrócić swoje zdrowie.

Treść:

• Objawy gruźlicy
• Przyczyny gruźlicy
• Czynniki ryzyka gruźlicy
• Zapobieganie gruźlicy
• Leczenie gruźlicy
  
  

Gruźlica (TB) jest poważną chorobą, która atakuje głównie płuca. Zarazki wywołujące gruźlicę to rodzaj bakterii.

Gruźlica może rozprzestrzeniać się, gdy osoba chora kaszle, kicha lub śpiewa. Drobne kropelki z zarazkami mogą w ten sposób dostać się do powietrza. Inna osoba może wdychać te kropelki, a zarazki dostają się do płuc.

Gruźlica łatwo rozprzestrzenia się tam, gdzie ludzie gromadzą się w tłumie lub żyją w ciasnych warunkach. Osoby z HIV/AIDS i inne osoby z osłabionym układem odpornościowym mają większe ryzyko zarażenia się gruźlicą niż osoby z typowym układem odpornościowym.

Gruźlicę można leczyć za pomocą leków zwanych antybiotykami. Jednak niektóre formy bakterii nie reagują już dobrze na leczenie.

Objawy gruźlicy

Kiedy zarazki gruźlicy (TB) przeżywają i namnażają się w płucach, nazywa się to infekcją TB. Zakażenie gruźlicą może przebiegać w jednym z trzech etapów. Objawy są różne na każdym etapie.

Pierwotne zakażenie gruźlicą. Pierwszy etap nazywany jest infekcją pierwotną. Komórki układu odpornościowego znajdują i wychwytują zarazki. Układ odpornościowy może całkowicie zniszczyć zarazki. Jednak niektóre złapane zarazki mogą nadal przetrwać i rozmnażać się.

Większość osób nie ma żadnych objawów podczas infekcji pierwotnej. Niektóre osoby mogą mieć objawy grypopodobne, takie jak

• Niska gorączka.
• Zmęczenie.
• Kaszel.

Utajone zakażenie gruźlicą. Po zakażeniu pierwotnym zwykle następuje etap zwany utajonym zakażeniem gruźlicą. Komórki układu odpornościowego budują ścianę wokół tkanki płucnej z zarazkami gruźlicy. Zarazki nie mogą wyrządzić więcej szkód, jeśli układ odpornościowy utrzymuje je pod kontrolą. Zarazki jednak przeżywają. Podczas utajonego zakażenia gruźlicą nie występują żadne objawy.

Aktywna gruźlica. Aktywna gruźlica występuje, gdy układ odpornościowy nie jest w stanie kontrolować infekcji. Drobnoustroje wywołują chorobę w płucach lub innych częściach ciała. Aktywna gruźlica może wystąpić zaraz po pierwotnym zakażeniu. Zwykle jednak występuje po miesiącach lub latach utajonego zakażenia gruźlicą.

Objawy aktywnej gruźlicy płuc zwykle zaczynają się stopniowo i nasilają w ciągu kilku tygodni. Mogą one obejmować:

• Kaszel.
• Odkrztuszanie krwi lub śluzu.
• Ból w klatce piersiowej.
• Ból podczas oddychania lub kaszlu.
• Gorączka.
• Dreszcze.
• Nocne poty.
• Utrata masy ciała.
• Niechęć do jedzenia.
• Zmęczenie.
• Ogólne złe samopoczucie.

Aktywna gruźlica poza płucami. Zakażenie gruźlicą może rozprzestrzeniać się z płuc na inne części ciała. Nazywa się to gruźlicą pozapłucną. Objawy różnią się w zależności od tego, która część ciała jest zainfekowana. Typowe objawy mogą obejmować:

• Gorączka.
• Dreszcze.
• Nocne poty.
• Utrata masy ciała.
• Niechęć do jedzenia.
• Zmęczenie.
• Ogólne złe samopoczucie.
• Ból w pobliżu miejsca zakażenia.

Aktywna gruźlica strun głosowych występuje poza płucami, ale jej objawy poprzedzają chorobę płuc.

Typowe miejsca występowania aktywnej gruźlicy poza płucami obejmują:

• Nerki.
• Wątroba.
• Płyn otaczający mózg i rdzeń kręgowy.
• Mięśnie serca.
• Narządy płciowe.
• Węzły chłonne.
• Kości i stawy.
• Skóra.
• Ściany naczyń krwionośnych.
• Struny głosowe, zwane również krtanią.

Aktywna gruźlica u dzieci. Objawy aktywnej gruźlicy u dzieci są różne. Zazwyczaj objawy w zależności od wieku mogą być następujące:

Nastolatki. Objawy są podobne jak u dorosłych.
Dzieci w wieku od 1 do 12 lat. Młodsze dzieci mogą mieć gorączkę, która nie ustępuje i utratę masy ciała.
Niemowlęta. Dziecko nie rośnie lub nie przybiera na wadze zgodnie z oczekiwaniami. Dziecko może również mieć objawy obrzęku płynu wokół mózgu lub rdzenia kręgowego, w tym:

• Ospałość lub brak aktywności.
• Niezwykła drażliwość.
• Wymioty.
• Słabe karmienie.
• Wybrzuszone, miękkie miejsce na głowie.
• Słaby refleks.

Przyczyny gruźlicy

Gruźlica jest wywoływana przez bakterię zwaną Mycobacterium tuberculosis.

Osoby z aktywną gruźlicą płuc lub strun głosowych mogą rozprzestrzeniać chorobę. Uwalniają one małe kropelki, które przenoszą bakterie w powietrzu. Może się to zdarzyć, gdy mówią, śpiewają, śmieją się, kaszlą lub kichają. Osoba może zarazić się po wdychaniu kropelek.

Rozprzestrzenianie się choroby jest bardziej prawdopodobne, gdy ludzie spędzają dużo czasu razem w pomieszczeniach. Dlatego choroba łatwo rozprzestrzenia się w miejscach, w których ludzie mieszkają lub pracują razem przez długi czas. Choroba rozprzestrzenia się również łatwiej w zatłoczonych miejscach.

Osoba z utajonym zakażeniem gruźlicą nie może przenosić choroby na inne osoby. Osoba przyjmująca leki w celu leczenia aktywnej gruźlicy zwykle nie może zarazić się chorobą po 2-3 tygodniach leczenia.
Gruźlica lekooporna
Niektóre formy bakterii gruźlicy stały się oporne na leki. Oznacza to, że leki, które kiedyś leczyły chorobę, nie są już skuteczne.

Jest to częściowo spowodowane naturalnie występującymi zmianami genetycznymi w bakteriach. Przypadkowa zmiana genetyczna w bakterii może nadać jej pewną cechę, która zwiększa prawdopodobieństwo przetrwania ataku antybiotyków. Jeśli przetrwa, może się rozmnażać.

Gdy antybiotyki nie są stosowane prawidłowo - lub leki nie zabijają wszystkich bakterii z innego powodu - warunki są idealne dla bardziej odpornych wersji bakterii, które mogą się rozprzestrzeniać. Jeśli bakterie te zostaną przekazane innym osobom, z czasem może rozwinąć się nowy szczep lekooporny.

Problemy, które mogą prowadzić do pojawienia się takich lekoopornych szczepów bakterii to m.in:

• Osoby nieprzestrzegające zaleceń dotyczących przyjmowania leków lub zaprzestające ich przyjmowania.
• Nie przepisano im właściwego planu leczenia.
• Leki nie były dostępne.
• Leki były niskiej jakości.
• Organizm nie wchłaniał leków zgodnie z oczekiwaniami.

Czynniki ryzyka gruźlicy

Każdy może zachorować na gruźlicę, ale niektóre czynniki zwiększają ryzyko zakażenia. Inne czynniki zwiększają ryzyko przekształcenia się infekcji w aktywną gruźlicę.

Centers for Disease Control and Prevention zaleca wykonanie testu na gruźlicę osobom, u których występuje zwiększone ryzyko zakażenia lub aktywnej gruźlicy. Jeśli występuje u Ciebie jeden lub więcej z poniższych czynników ryzyka, porozmawiaj ze swoim lekarzem.

Ryzyko zakażenia gruźlicą

Niektóre warunki życia lub pracy ułatwiają przenoszenie choroby z jednej osoby na drugą. Warunki te zwiększają ryzyko zarażenia się gruźlicą:

• Mieszkanie z osobą z aktywną gruźlicą.
• Życie lub podróżowanie w kraju, w którym gruźlica jest powszechna, w tym w kilku krajach Ameryki Łacińskiej, Afryki, Azji i na wyspach Pacyfiku.
• Życie lub praca w miejscach, w których ludzie mieszkają blisko siebie, takich jak więzienia, domy opieki i schroniska dla bezdomnych.
• Życie w społeczności, która została zidentyfikowana jako narażona na wysokie ryzyko zachorowania na gruźlicę.
• Praca w służbie zdrowia i leczenie osób z grupy wysokiego ryzyka zachorowania na gruźlicę.

Ryzyko aktywnej gruźlicy

Osłabiony układ odpornościowy zwiększa ryzyko, że zakażenie gruźlicą przekształci się w aktywną gruźlicę. Do stanów lub metod leczenia osłabiających układ odpornościowy należą:

• HIV/AIDS.
• Cukrzyca
• Ciężka choroba nerek.
• Nowotwory głowy, szyi i krwi.
• Niedożywienie lub niska masa ciała.
• Leczenie raka, takie jak chemioterapia.
• Leki zapobiegające odrzuceniu przeszczepionych narządów.
• Długotrwałe stosowanie sterydów na receptę.
• Stosowanie nielegalnych leków do wstrzykiwań.
• Nadużywanie alkoholu.
• Palenie tytoniu i używanie innych wyrobów tytoniowych.

Wiek i aktywna gruźlica

Ryzyko przekształcenia się zakażenia gruźlicą w aktywną chorobę gruźliczą zmienia się wraz z wiekiem.

• Poniżej 5 roku życia. Dopóki dzieci nie osiągną wieku 5 lat, istnieje wysokie ryzyko, że zakażenie gruźlicą przekształci się w aktywną gruźlicę. Ryzyko jest wyższe u dzieci w wieku poniżej 2 lat. Gruźlica w tej grupie wiekowej często prowadzi do poważnej choroby płynu otaczającego mózg i kręgosłup, zwanej zapaleniem opon mózgowych.
• Wiek od 15 do 25 lat. Osoby w tej grupie wiekowej mają zwiększone ryzyko rozwoju cięższej aktywnej gruźlicy płuc.
• Wiek 65 lat i więcej. Układ odpornościowy słabnie w starszym wieku. Osoby starsze są bardziej narażone na aktywną gruźlicę. Ponadto choroba może być trudniejsza do wyleczenia.

Zapobieganie gruźlicy

W przypadku pozytywnego wyniku testu na utajone zakażenie gruźlicą konieczne może być przyjmowanie leków zapobiegających aktywnej gruźlicy.

Zapobieganie rozprzestrzenianiu się choroby

W przypadku aktywnej gruźlicy konieczne może być podjęcie kroków zapobiegających zarażeniu innych osób. Leki będą przyjmowane przez cztery, sześć lub dziewięć miesięcy. Przez cały ten okres należy przyjmować wszystkie leki zgodnie z zaleceniami.

W ciągu pierwszych 2 do 3 tygodni będziesz w stanie przenosić bakterie gruźlicy na inne osoby. Chroń innych, wykonując następujące kroki:

• Pozostać w domu. Nie chodzić do pracy ani szkoły.
• Odizoluj się w domu. Spędzaj jak najmniej czasu między domownikami. Spać w oddzielnym pokoju.
• Wietrz pomieszczenie. Zarazki gruźlicy łatwiej rozprzestrzeniają się w małych, zamkniętych pomieszczeniach. Jeśli na zewnątrz nie jest zbyt zimno, otwórz okna. Użyj wentylatora, aby wydmuchać powietrze. Jeśli masz więcej niż jedno okno, użyj jednego wentylatora do wydmuchiwania powietrza na zewnątrz, a drugiego do wdmuchiwania powietrza do środka.
• Noś maski na twarz. Noś maseczkę, gdy musisz przebywać w pobliżu innych osób. Poproś innych domowników o noszenie maseczek dla ich ochrony.
• Zakrywaj usta. Zakrywaj usta chusteczką za każdym razem, gdy kichasz lub kaszlesz. Zabrudzone chusteczki należy włożyć do torby, zamknąć ją i wyrzucić.

Leczenie gruźlicy

W przypadku utajonego zakażenia gruźlicą lekarz może rozpocząć podawanie leków. Dotyczy to zwłaszcza osób z HIV/AIDS lub innymi czynnikami zwiększającymi ryzyko aktywnej gruźlicy. Większość utajonych zakażeń gruźlicą leczy się przez trzy lub cztery miesiące.

Aktywna gruźlica może być leczona przez cztery, sześć lub dziewięć miesięcy. Specjaliści ds. leczenia gruźlicy określą, które leki są dla Ciebie najlepsze.

Pacjent będzie regularnie odwiedzany w celu sprawdzenia, czy jego stan się poprawia i monitorowania skutków ubocznych.

Należy przyjmować wszystkie leki

Ważne jest, aby przyjmować każdą dawkę zgodnie z zaleceniami. Konieczne jest również ukończenie całego leczenia. Jest to ważne dla zabicia bakterii w organizmie i zapobiegania tworzeniu się nowych, opornych na leki bakterii.

Twój wydział zdrowia publicznego może korzystać z programu zwanego leczeniem bezpośrednio obserwowanym (DOT). W ramach bezpośrednio obserwowanego leczenia (DOT) pracownik służby zdrowia odwiedza pacjenta w domu i obserwuje, jak przyjmuje on dawki leków.

Niektóre wydziały zdrowia prowadzą programy umożliwiające samodzielne przyjmowanie leków. Centers for Disease Control and Prevention posiada formularze, których można używać do śledzenia dziennych dawek.

Najpopularniejsze leki na gruźlicę

W przypadku utajonego zakażenia gruźlicą może być konieczne przyjmowanie tylko jednego lub dwóch rodzajów leków. Aktywna gruźlica wymaga przyjmowania więcej niż jednego leku. Powszechne leki stosowane w leczeniu gruźlicy obejmują

• Izoniazyd.
• Ryfampina
• Ryfabutyna
• ryfapentyna
• pirazynamid.
• Etambutol

W przypadku gruźlicy lekoopornej lub innych powikłań choroby mogą zostać przepisane inne leki.

Skutki uboczne leków

Większość osób może przyjmować leki na gruźlicę bez poważnych skutków ubocznych. W przypadku wystąpienia poważnych skutków ubocznych lekarz prowadzący może poprosić o zaprzestanie przyjmowania leku. Może też być konieczna zmiana dawki leku.

Jeśli wystąpi którykolwiek z poniższych objawów, należy skontaktować się z lekarzem:

• Rozstrój żołądka.
• Wymioty.
• Utrata apetytu.
• Ciężka biegunka.
• Jasny stolec.
• Ciemny mocz.
• Żółtawy kolor skóry lub oczu.
• Zmiany w widzeniu.
• Zawroty głowy lub problemy z utrzymaniem równowagi.
• Mrowienie w dłoniach lub stopach.
• Lekkie siniaki lub krwawienie.
• Niewyjaśniona utrata masy ciała.
• Niewyjaśnione zmęczenie.
• Smutek lub depresja.
• Wysypka.
• Ból stawów.

Ważne jest, aby wymienić wszystkie przyjmowane leki, suplementy diety lub preparaty ziołowe. Może być konieczne zaprzestanie przyjmowania niektórych z nich podczas leczenia.

Treści:

• Wskazówki dotyczące natychmiastowej ulgi w nudnościach
• Szybko działające naturalne środki na nudności
• Wypróbuj naturalne środki zaradcze
• Leki na nudności dostępne bez recepty i na receptę
• Długoterminowe rozwiązania zapobiegające przyszłym objawom nudności
• Podsumowanie

Możesz robić rzeczy, które mogą pomóc natychmiast złagodzić nudności, takie jak patrzenie na horyzont. Niektóre długoterminowe rozwiązania, w tym leki i witaminy, również mogą pomóc.

Każda podróż - samochodem, samolotem, pociągiem lub statkiem - może nagle wywołać chorobę lokomocyjną. Choroba lokomocyjna może powodować objawy od łagodnych nudności po zawroty głowy, pocenie się i wymioty.

Przed przyjęciem jakiegokolwiek nowego leku lub suplementu należy skonsultować się z lekarzem. Niektóre z nich mogą wchodzić w interakcje z aktualnie przyjmowanymi lekami lub innymi schorzeniami.

Wskazówki dotyczące natychmiastowego łagodzenia nudności

Zmiana pozycji lub odwrócenie uwagi, gdy po raz pierwszy zauważysz nudności, może pomóc złagodzić objawy, zanim staną się poważne. Poniższe wskazówki mogą przynieść natychmiastową ulgę.

Przejmij kontrolę

Jeśli jesteś pasażerem, rozważ przejęcie kontroli. Centers for Disease Control and Prevention (CDC) podaje, że choroba lokomocyjna występuje, gdy ruch widziany przez oczy różni się od ruchu odbieranego przez ucho wewnętrzne. Zmysły te mogą być lepiej połączone, jeśli prowadzisz samochód, co złagodzi objawy.

Odwróć twarz w kierunku jazdy

Jeśli prowadzenie samochodu nie jest możliwe, odwróć twarz w kierunku jazdy. Ponownie, może to pomóc w odłączeniu zmysłu wzroku i ucha wewnętrznego. Na promie staraj się przemieszczać z tyłu (rufy) łodzi do przodu (przodu) łodzi. Niektóre osoby zgłaszają, że siedzenie na przednim siedzeniu łagodzi objawy. W samochodzie rozważ zamianę tylnego siedzenia z przednim.

Obserwuj horyzont

Może się również okazać, że skupienie się na nieruchomym obiekcie w oddali pomaga w przypadku bodźców wzrokowych. Ponownie, może być konieczna zamiana lub zmiana pozycji w pojeździe, którym podróżujesz.

Zmiana pozycji

Niektórzy ludzie uważają, że leżenie poprawia ich chorobę lokomocyjną. Dla innych lepsza może być pozycja stojąca. Dostępne opcje zależą od rodzaju podróży, więc warto poeksperymentować i sprawdzić, co działa najlepiej.

Jeśli jesteś w samochodzie, oparcie głowy o zagłówek może pomóc, łagodząc ruchy głowy. Innymi słowy, być może będziesz musiał trochę poeksperymentować, aby znaleźć najlepszą dla siebie pozycję.

Powietrze (wentylator lub na zewnątrz)

Może się okazać, że otwarcie okna lub przebywanie na zewnątrz może pomóc w chorobie lokomocyjnej. Jeśli pogoda lub sposób podróżowania na to nie pozwalają, należy skierować otwory wentylacyjne w swoją stronę lub rozważyć użycie wentylatora do nadmuchiwania powietrza na twarz.

Chrup krakersy

Nudności można złagodzić, jedząc lekką przekąskę, taką jak krakersy solne. Ciężkie, tłuste lub kwaśne pokarmy mogą nasilać nudności, ponieważ są wolno trawione. Warto spakować własne przekąski, które mogą obejmować lekkostrawne produkty spożywcze, takie jak

• płatki zbożowe
• chleb
• inne zboża
• jabłka
• banany

Pij wodę lub napoje gazowane

Łyk zimnej wody lub napoju gazowanego, takiego jak seltzer lub piwo imbirowe, może również pomóc w łagodzeniu nudności. Pomiń napoje zawierające kofeinę, takie jak kawa i niektóre napoje gazowane, które mogą przyczyniać się do odwodnienia, co może nasilać nudności. Mleko i sok jabłkowy mogą być kolejnym dobrym wyborem.

Odwróć swoją uwagę muzyką lub rozmową

Włącz radio lub rozpocznij rozmowę, aby nie myśleć o tym, jak się czujesz. Być może będziesz w stanie odwrócić swoją uwagę na tyle, by poczuć się lepiej.

W metaanalizie z 2022 r. naukowcy doszli do wniosku, że słuchanie muzyki może pomóc w wymiotach pooperacyjnych, chociaż stwierdzono niewielki wpływ na same nudności. Mimo to możliwe jest, że słuchanie muzyki może pomóc osobie zapobiec wymiotom podczas podróży.

Odłóż ekran

Osoby cierpiące na nudności mogą mieć problemy z czytaniem książek lub tekstów na różnych urządzeniach. Dzieje się tak z powodu rozłączenia sensorycznego między uchem wewnętrznym a oczami. Jeśli więc skupisz się na czymś z bliska, możesz pogorszyć swoje objawy

Może to być szczególnie niekorzystne dla graczy gier wideo lub osób, które wypróbowują technologię wirtualnej rzeczywistości (VR) z zaufanego źródła. Pomocne może okazać się zrobienie sobie przerwy od aktywności lub przełączenie się na audiobooki, muzykę lub drzemkę.

Szybko działające naturalne środki na nudności

Różne naturalne środki mogą również pomóc w powstrzymaniu choroby lokomocyjnej. Pamiętaj: Zawsze skonsultuj się z lekarzem przed przyjęciem suplementów i ich dawkowania.

Punkty nacisku

Stymulowanie punktu akupresury wzdłuż nadgarstka zwanego Nei Guan (P6) może przynieść szybką ulgę. Umieść palce wskazujący, środkowy i serdeczny prawej dłoni po wewnętrznej stronie lewego nadgarstka, zaczynając poniżej zagięcia.

Punkt Nei Guan znajduje się pod palcem wskazującym, pomiędzy ścięgnami nadgarstka. Mocno uciskaj jeden lub oba nadgarstki przez kilka sekund lub do momentu ustąpienia objawów.

Istnieją inne punkty akupresury, które można stymulować w celu złagodzenia nudności lub wymiotów. Przeczytaj więcej o 7 punktach ucisku na nudności.

Aromaterapia

Niektóre zapachy, takie jak czysty olejek eteryczny z mięty pieprzowej, również mogą pomóc. Badanie z 2016 roku wykazało, że wystawienie ludzi na zapach mięty pieprzowej pomogło zmniejszyć nudności pooperacyjne.

Istnieje wiele sposobów stosowania olejków eterycznych, ale wdychanie ma najniższe ryzyko interakcji, chociaż eksperci zalecają dyfuzję przez godzinę lub krócej, aby zminimalizować potencjalne ryzyko. Wdychanie dużych ilości olejków eterycznych przez ponad godzinę może teoretycznie powodować nudności.

Może się okazać, że wąchanie z fiolki z olejkiem eterycznym lub używanie naszyjnika z olejkiem eterycznym jest wygodniejsze w poruszającym się pojeździe.

Wypróbuj naturalne środki zaradcze

Zioła takie jak imbir i rumianek mają badania potwierdzające ich zastosowanie w chorobie lokomocyjnej i nudnościach.

Te suplementy diety można często znaleźć w lokalnej aptece, sklepie ze zdrową żywnością lub w Internecie. Może się okazać, że zaparzenie herbaty z tych ziół może pomóc uspokoić żołądek.

Pastylki do ssania z korzenia lukrecji

Ludzie używają korzenia lukrecji, aby złagodzić ból wrzodów żołądka, podrażnienia kwasem żołądkowym i niestrawność. Może również pomóc w zapobieganiu nudnościom i wymiotom. Eksperci nie znają wiarygodnego źródła na temat tego, jak bardzo pomaga, ponieważ wiele suplementów zawiera inne składniki, które mogą również odgrywać rolę w zmniejszaniu nudności.

Pastylki do ssania można kupić w aptece lub online. Wielkość porcji zależy od zakupionej marki.

Leki przeciw nudnościom dostępne bez recepty i na receptę

Jeśli powyższe środki samoleczenia nie działają, warto rozważyć wypróbowanie opcji medycznych dostępnych w lokalnej aptece. Leki można znaleźć zarówno bez recepty, jak i na receptę.

Leki przeciwhistaminowe dostępne bez recepty

Leki przeciwhistaminowe zwykle pomagają w przypadku alergii. Może się jednak okazać, że pomocne będzie stosowanie dostępnych bez recepty leków zawierających dimenhydrynat, difenhydraminę lub meklizynę.

Dzieci w wieku powyżej 2 lat mogą często bezpiecznie przyjmować dimenhydrynat i difenhydraminę, ale należy skonsultować się z lekarzem w sprawie ich dawkowania.

Podczas przyjmowania leków przeciwhistaminowych może wystąpić senność, dlatego nie należy ich przyjmować, jeśli planuje się prowadzenie pojazdu.

Skopolamina

Skopolamina to lek na receptę dostępny w postaci tabletek lub plastrów na skórę. Plaster przykleja się za uchem na kilka dni. Mogą jednak wystąpić pewne skutki uboczne, takie jak suchość w ustach.

Osoby z jaskrą lub innymi problemami zdrowotnymi powinny porozmawiać ze swoim lekarzem na temat tego leczenia, ponieważ w niektórych przypadkach może być ono nieodpowiednie.

Dzieci, osoby w ciąży lub karmiące piersią, osoby z problemami z wątrobą lub nerkami oraz osoby starsze powinny skonsultować się z lekarzem ze względu na ryzyko wystąpienia poważnych skutków ubocznych. Odnotowano rzadkie przypadki śmiertelnej toksyczności u dzieci.

Prometazyna

Prometazyna jest lekiem przeciwhistaminowym na receptę stosowanym w leczeniu choroby lokomocyjnej. Pomaga zmniejszyć sygnały z mózgu, które powodują wymioty.

Długoterminowe rozwiązania zapobiegające przyszłym objawom

Osoby, które często podróżują do pracy i inne osoby, które doświadczają poważniejszej choroby lokomocyjnej, mogą chcieć zbadać długoterminowe rozwiązania, takie jak terapie uzupełniające lub terapia poznawczo-behawioralna.

Przyjmowanie witaminy B-6

Lekarze mogą zalecić przyjmowanie witaminy B-6 (pirydoksyny) w celu leczenia nudności i wymiotów w ciąży, a także innych schorzeń, takich jak lęk.

Zwiększenie jej poziomu może również pomóc w chorobie lokomocyjnej, choć potrzebne są dalsze badania w tej dziedzinie.

Przyjmowanie 5-HTP + magnez

Według wcześniejszych badań z 2005 roku, niski poziom serotoniny w mózgu może być powiązany z chorobą lokomocyjną i migreną. Bóle głowy mogą być związane z aktywnością niektórych neuroprzekaźników w mózgu.

Suplementy diety zawierające 5-hydroksytryptofan (5-HTP) i magnez mogą pomóc zwiększyć poziom serotoniny. W dużej metaanalizie naukowcy znaleźli wysokiej jakości dowody na podawanie magnezu pacjentom po operacji kręgosłupa w celu zmniejszenia skutków ubocznych nudności i wymiotów.

Inne badanie z 2019 r. wykazało, że 5-HTP podawany pacjentom przed planowaną operacją znacznie zmniejszył pooperacyjne nudności i wymioty oraz poziom serotoniny w ich mózgach. Jest to kolejny dowód na to, że serotonina może powodować nudności i wymioty.

Zainwestuj w pasy akupresurowe

Noszenie opaski akupresurowej może pomóc złagodzić nudności. Ludzie noszą opaski akupresurowe w tym celu od wieków.

Terapia biofeedback

Terapia biofeedback wykorzystuje myśli do kontrolowania fizycznych reakcji na bodźce, takie jak ruch.

Osoby z zaburzeniami przedsionkowymi, które powodują zawroty głowy, wymioty i nudności, mogą odnieść korzyści z biofeedbacku.

Podsumowanie

Choroba lokomocyjna jest dotkliwym problemem, który występuje u niektórych osób podczas podróży. Może wystąpić w samochodach, na łodziach, w samolotach lub innych ruchomych środkach transportu.

Można podjąć kroki w celu złagodzenia nudności i zapobiegania wymiotom. Rozwiązania mogą obejmować przyjmowanie leków dostępnych bez recepty lub na receptę, stosowanie punktów nacisku, koncentrowanie się na stałym punkcie i inne metody.

Jeśli naturalne rozwiązania nie działają, warto porozmawiać z lekarzem o swoich objawach. Może on być w stanie zalecić inne terapie lub przepisać leki, które ci pomogą

Treść:

• Najczęstsze przyczyny sztywności mięśni
• Diagnozowanie sztywności mięśni
• Leczenie sztywności mięśni
• Zapobieganie sztywności mięśni
• Wnioski

Sztywne i bolesne mięśnie mogą być typową częścią ćwiczeń. Może to oznaczać, że mięśnie dobrze pracują i stają się silniejsze. Może być jednak również spowodowana innymi schorzeniami, które wymagają leczenia.

Sztywność mięśni może objawiać się bólem lub dyskomfortem w mięśniach. Może również przypominać uczucie „napinania” mięśni.

Dowiedz się, co powoduje sztywność mięśni i jak ją złagodzić lub leczyć.

Najczęstsze przyczyny sztywności mięśni

Istnieje wiele potencjalnych przyczyn sztywności mięśni. Niektóre z nich, takie jak ból podczas ćwiczeń i urazy sportowe, mogą być powszechne.

Ćwiczenia

Jedną z najczęstszych przyczyn sztywności mięśni są ćwiczenia.

Ćwiczenia są niezbędnym elementem zdrowego stylu życia. Pozwalają wzmocnić kości i mięśnie oraz wspomagają pracę serca i płuc.

Jednak ćwiczenia mogą czasami powodować ból mięśni.

Jest to szczególnie częste podczas próbowania nowych form ćwiczeń. W takim przypadku możesz używać nowych mięśni, do których nie jesteś przyzwyczajony. Może to spowodować niewielkie rozerwanie włókien mięśniowych, a nawet naciągnięcie mięśnia.

Może się to zdarzyć podczas ćwiczeń lub w ciągu następnych godzin i może objawiać się sztywnymi, napiętymi lub obolałymi mięśniami.

Kiedy tak się dzieje, mięśnie pracują, aby się naprawić i wzmocnić.

W niektórych przypadkach bolesność mięśni zaczyna się pojawiać dopiero po 12-24 godzinach od ćwiczeń. Zjawisko to znane jest jako opóźniona bolesność mięśni (DOMS). W przypadku DOMS ból może być najsilniejszy od 24 do 72 godzin po ćwiczeniach.

Urazy

Urazy tkanek miękkich najczęściej występują w obszarze mięśni, ścięgien i więzadeł. Mogą one wystąpić podczas uprawiania sportu, ćwiczeń lub codziennych czynności.

Dwie formy urazów tkanek miękkich obejmują:

• Ostre urazy, które mogą być spowodowane skręceniem, upadkiem lub nagłym uderzeniem w ciało. Przykładami ostrych urazów są skręcenia i nadwyrężenia.
  
• Urazy spowodowane nadużywaniem, które mogą wystąpić, gdy dana czynność jest powtarzana tak regularnie, że mięśnie nie mają wystarczająco dużo czasu na regenerację między powtórzeniami. Zapalenie ścięgna i zapalenie kaletki maziowej to przykłady urazów związanych z przeciążeniem.

Nasilenie urazów może być różne, podobnie jak towarzyszące im objawy. Oprócz uczucia napięcia lub sztywności, inne możliwe objawy obejmują:

• skurcze
• ból
• skurcze
• ból
• obrzęk
• osłabienie

Inne możliwe przyczyny sztywności mięśni

Sztywność mięśni może wystąpić w wyniku ćwiczeń lub urazu, ale może być również wynikiem innych czynników, takich jak choroba podstawowa lub efekt uboczny niektórych leków.

Toczeń

Toczeń jest chorobą autoimmunologiczną, która może wpływać na prawie każdy narząd w organizmie. Choroba może powodować okresy zaostrzeń, gdy objawy się pogarszają, oraz okresy remisji, gdy objawy mogą ulec poprawie.

Objawy tocznia mogą się różnić w zależności od osoby. Oprócz sztywności mięśni, inne możliwe objawy tocznia obejmują

• ból stawów lub mięśni
• ból w klatce piersiowej
• wysypka
• gorączka
• wrażliwość na światło
• utrata włosów
• anemia
• przedłużające się zmęczenie
• owrzodzenia jamy ustnej
• problemy z nerkami
• problemy z pamięcią

Borelioza

Borelioza jest przenoszona na ludzi przez ukąszenie kleszcza. Jest to najczęstsza choroba przenoszona przez wektory.

Nieleczona borelioza może powodować różne objawy, w tym ból mięśni i szyi.

Inne objawy mogą obejmować

• ból głowy
• zmęczenie
• dreszcze
• gorączka
• obrzęk węzłów chłonnych
• wysypka
• ból i obrzęk stawów
• nieregularne bicie serca lub kołatanie serca
• epizody duszności
• epizody zawrotów głowy
• mrowienie, ból lub drętwienie dłoni lub stóp.

Mononukleoza zakaźna

Mononukleoza zakaźna jest chorobą zakaźną często występującą u nastolatków, młodych dorosłych i studentów.

Objawy mogą pojawiać się powoli i nie występować jednocześnie. Oprócz sztywności mięśni i bólu mięśni, inne możliwe objawy obejmują

• wysypka
• ból gardła
• ból głowy
• skrajne zmęczenie
• obrzęk śledziony
• obrzęk wątroby
• obrzęk węzłów chłonnych pod pachami i na szyi
• gorączka

U niektórych osób objawy mogą ustąpić w ciągu 2 do 4 tygodni, ale u innych mogą pojawić się kilka tygodni lub nawet miesięcy później.

Fibromialgia

Fibromialgia może powodować rozległy ból w całym ciele.

Oprócz sztywności i bólu, które mogą wystąpić na całym ciele, inne objawy fibromialgii obejmują:

• zmęczenie
• trudności ze snem
• ból głowy lub migrena
• niepokój
• depresja
• trudności poznawcze
• mrowienie lub drętwienie dłoni i stóp
• ból szczęki lub twarzy
• problemy z trawieniem

Leki na ADHD

Niektóre leki stosowane w leczeniu zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) mogą powodować sztywność mięśni. U niektórych osób leki takie jak deksmetylofenidat mogą powodować silną sztywność mięśni i ból.

Polimialgia reumatyczna

Polimialgia reumatyczna (PMR) jest częstą przyczyną sztywności i bólu całego ciała, która występuje u osób w wieku powyżej 50 lat.

Sztywność i ból spowodowane PMR najczęściej występują w:

• ramionach
• dolnej części pleców
• uda
• szyi

Sztywność i ból mogą nasilać się rano.

Diagnoza sztywności mięśni

Aby zdiagnozować przyczynę sztywności mięśni, lekarz przeprowadzi pełny wywiad medyczny i zada pytania dotyczące wszelkich urazów lub ćwiczeń, które mogły przyczynić się do sztywności mięśni.

Może przeprowadzić badanie fizykalne sztywnych mięśni i zlecić badania, takie jak rezonans magnetyczny lub prześwietlenie rentgenowskie.

Leczenie sztywności mięśni

Leczenie sztywności mięśni zależy od przyczyny. Lekarz będzie w stanie doradzić najlepszy sposób leczenia sztywności mięśni.

Leczenie domowe

W niektórych przypadkach, takich jak sztywność mięśni spowodowana wysiłkiem fizycznym lub urazem, konieczne może być jedynie leczenie domowe.

Mogą one obejmować

• masaż
• ogrzewanie poprzez ciepłą kąpiel lub prysznic
• lód w celu zmniejszenia stanu zapalnego
• leki dostępne bez recepty (takie jak ibuprofen)
• dostępne bez recepty kremy i żele (na przykład Icy Hot lub Aspercreme)
• odpoczynek

Zapobieganie sztywności mięśni

Nie zawsze można zapobiec sztywności mięśni, zwłaszcza jeśli jest ona spowodowana chorobą podstawową. Istnieją jednak pewne kroki, które można podjąć, aby spróbować zapobiec sztywności mięśni i bólowi.

Należą do nich

• picie wody
• odpowiednia rozgrzewka przed ćwiczeniami
• stosowanie prawidłowej techniki podczas ćwiczeń
• schładzanie i rozciąganie po ćwiczeniach
• nie forsowanie się zbyt mocno podczas ćwiczeń

Rozciąganie

Rozciąganie jest ważne dla utrzymania elastyczności mięśni i zapobiegania ich sztywnieniu. Może zmniejszyć sztywność mięśni, poprawić krążenie i zmniejszyć stan zapalny.

Instrukcje dotyczące rozciągania określonych grup mięśni obejmują następujące wytyczne:

Uda: Wykonaj rozciąganie czworogłowe, stojąc prosto, zginając jedną nogę w kolanie i unosząc stopę do tyłu. Możesz przytrzymać stopę lub kostkę ręką przez 10 do 15 sekund, a następnie zmienić ręce.

Szyja: Stań prosto lub usiądź na krześle lub na podłodze. Postaraj się maksymalnie rozluźnić ciało. Powoli przetaczaj szyję z jednej strony klatki piersiowej na drugą. Powtórz kilka skrętów.

Dolna część pleców: Połóż się na plecach, zegnij lewe kolano i przyciągnij je do ciała. Ramiona i plecy powinny pozostać na ziemi. Przytrzymaj przez około 10 do 20 sekund i zmień stronę.

Podsumowanie

Sztywność mięśni może mieć wiele przyczyn. Najczęstszą przyczyną jest sztywność mięśni spowodowana ćwiczeniami lub urazem. Sztywność mięśni może być również spowodowana chorobami podstawowymi, takimi jak toczeń, borelioza lub fibromialgia. W niektórych przypadkach sztywność mięśni można leczyć domowymi sposobami, ale niektóre choroby wymagają leczenia przez lekarza.

Treść:

• Objawy nadwyrężenia mięśni
• Przyczyny nadwyrężenia mięśni
• Pierwsza pomoc w przypadku nadwyrężenia mięśni
• Jak zapobiegać naciągnięciom mięśni
• Jakie są perspektywy dla kogoś, kto naciągnął mięśnie?
  
  

Leczenie nadwyrężenia mięśni może obejmować rozciąganie i przykładanie lodu. Jeśli jednak masz inne objawy, takie jak drętwienie lub niezdolność do chodzenia lub poruszania się, możesz potrzebować opieki medycznej.

Nadwyrężenie mięśni występuje, gdy mięsień jest nadmiernie rozciągnięty lub naderwany. Zwykle dzieje się tak w wyniku zmęczenia, nadużywania lub niewłaściwego używania mięśnia. Naciągnięcie może wystąpić w każdym mięśniu, ale najczęściej występuje w dolnej części pleców, szyi, barku i ścięgnie podkolanowym, które jest mięśniem za udem.

Naciągnięcia te mogą powodować ból i ograniczać ruch w obrębie dotkniętej grupy mięśni. Łagodne do umiarkowanych naciągnięcia można z powodzeniem leczyć w domu za pomocą lodu, ciepła i leków przeciwzapalnych. Poważne skręcenia lub naderwania mogą wymagać leczenia.

Objawy naciągnięcia mięśni

Naciągnięcie mięśnia jest zwykle odczuwalne natychmiast po jego wystąpieniu. Objawy obejmują:

• nagły początek bólu
• bolesność
• ograniczony zakres ruchu
• zasinienie lub przebarwienie
• obrzęk
• uczucie „wiązania”
• skurcze mięśni
• sztywność
• osłabienie

Przy niewielkim rozciągnięciu naderwany mięsień może być nieco sztywny, ale nadal wystarczająco elastyczny, aby go używać. Poważne naciągnięcie mięśnia ma miejsce, gdy mięsień jest poważnie naderwany. Skutkuje to bólem i bardzo ograniczonym ruchem.

Objawy łagodnego lub umiarkowanego naciągnięcia mięśni zwykle ustępują w ciągu kilku tygodni. Leczenie poważniejszych skręceń może potrwać kilka miesięcy.

Przyczyny nadwyrężenia mięśni

Ostre nadwyrężenie mięśni występuje, gdy mięsień ulega nagłemu i niespodziewanemu naderwaniu. Takie naderwanie może wystąpić w wyniku urazu lub kontuzji. Może być spowodowane przez

• niewystarczającą rozgrzewkę przed aktywnością fizyczną
• brak elastyczności
• słaba kondycja
• nadmierne wyczerpanie i zmęczenie

Istnieje błędne przekonanie, że napięcie mięśni jest spowodowane tylko przez forsowne ćwiczenia i treningi o wysokiej intensywności.

Według Johns Hopkins Medicine, napięcie mięśni może również wystąpić podczas chodzenia.

Ostre naciągnięcie może wystąpić, gdy

• poślizgnięcia się lub utraty stabilności
• skoku
• biegania
• rzucasz czymś
• podnoszenia czegoś ciężkiego
• podnosisz coś, gdy znajdujesz się w niewygodnej pozycji.

Ostre nadwyrężenia mięśni są również bardziej powszechne w niskich temperaturach. Wynika to z faktu, że mięśnie są sztywniejsze w niższych temperaturach. W takich warunkach ważne jest, aby poświęcić więcej czasu na rozgrzewkę, aby zapobiec naciągnięciom.

Przewlekłe nadwyrężenia mięśni są wynikiem powtarzających się ruchów. Może to być spowodowane przez

• uprawianie sportów takich jak wioślarstwo, tenis, golf lub baseball
• utrzymywanie pleców lub szyi w niewygodnej pozycji przez długi czas, na przykład podczas pracy przy biurku
• niewłaściwa postawa ciała

Pierwsza pomoc w przypadku naciągnięcia mięśni

Większość naciągniętych mięśni można z powodzeniem leczyć w domu. Według Mayo Clinic, niewielkie naciągnięcia mięśni można leczyć za pomocą odpoczynku, lodu, ucisku i uniesienia (RICE).

Odpoczynek

Nie używaj mięśnia przez kilka dni, zwłaszcza jeśli ruch powoduje nasilenie bólu. Jednak zbyt długi odpoczynek może spowodować osłabienie mięśnia. Może to wydłużyć proces gojenia. Po dwóch dniach zacznij powoli używać dotkniętej grupy mięśni, uważając, aby nie przesadzić.

Lód

Przyłóż lód natychmiast po urazie mięśnia. Zminimalizuje to obrzęk. Nie przykładaj lodu bezpośrednio do skóry. Użyj okładu z lodu lub zawiń lód w ręcznik. Trzymaj lód na mięśniu przez około 20 minut. Powtarzaj co godzinę pierwszego dnia. W kolejnych dniach przykładaj lód co cztery godziny.

Ucisk

Aby zmniejszyć obrzęk, owiń dotknięty obszar elastycznym bandażem, aż obrzęk ustąpi. Uważaj, aby nie owinąć obszaru zbyt ciasno. Może to zmniejszyć krążenie krwi.

Uniesienie

O ile to możliwe, utrzymuj uszkodzony mięsień uniesiony powyżej poziomu serca.

Inne metody samoopieki obejmują

• Stosowanie dostępnych bez recepty leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen (Advil). Pomoże to utrzymać ból i obrzęk na niskim poziomie. Acetaminofen (Tylenol) może również pomóc w łagodzeniu bólu.
• Po trzech dniach należy kilka razy dziennie ogrzewać mięsień. Pomoże to w ukrwieniu obszaru gojenia.
• Nie należy zbyt długo odpoczywać. Może to spowodować sztywność i osłabienie. Jak najszybciej rozpocznij lekkie rozciąganie.
• Powoli zwiększaj poziom aktywności.
• Po powrocie do normalnej aktywności pamiętaj o rozciąganiu i rozgrzewce przed ćwiczeniami. Pomoże to zwiększyć przepływ krwi do mięśni i zmniejszyć ryzyko kontuzji.
• Staraj się pozostać w formie. Jeśli mięśnie są silne i zdrowe, prawdopodobieństwo ich naciągnięcia jest mniejsze.
• Jeśli nadwyrężenie mięśni jest poważne, może być konieczna pomoc medyczna. Zalecana może być również fizykoterapia.

Jak zapobiegać naciągnięciom mięśni

Zapobieganie urazom jest ważne podczas uprawiania sportu. Każdy powinien dostosować swój plan treningowy do kondycji fizycznej i aktualnego stanu zdrowia. Gdy odczuwasz nadmierne zmęczenie i wyczerpanie, powinieneś zdecydować się na odpoczynek i pominąć trening. Szczególnie w ciepłe letnie dni nie zapominaj o piciu, gdyż nawodnienie jest ważne dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, w tym mięśni. Upewnij się również, że otrzymujesz wystarczającą ilość energii i składników odżywczych z diety, aby wspomóc regenerację mięśni i ogólną wydajność.

1. Jaki jest najlepszy sposób na rozgrzewkę przed treningiem?

Nie ma czasu na rozgrzewkę, więc kierujesz się prosto do ciężkich hantli lub biegniesz za piłką i zmierzasz do pierwszej bramki. Niewystarczająca rozgrzewka jest częstą przyczyną kontuzji. Poświęć kilka minut na lekki jogging, skakanie na skakance, bieganie alfabetyczne i odpowiednią mobilizację stawów. Po prostu wpraw swoje ciało w ruch i daj mu znać, że chcesz od niego intensywniejszej pracy w nadchodzących minutach.

2. Masz niewielki zakres ruchu w stawach

Być może nie rozciągasz się wystarczająco, a Twoja ogólna elastyczność stoi w miejscu. Ale wtedy możesz spowodować bolesną kontuzję mięśni przy każdym nagłym ruchu, do którego twoje ciało nie jest przyzwyczajone. Nie musisz poświęcać godziny na rozciąganie każdego dnia, po prostu staraj się ćwiczyć w pełnym zakresie ruchu. Oznacza to, że na siłowni ćwicz z hantlami w ekstremalnych pozycjach, w których zakres ruchu stawów i rozciągnięcie mięśnia pozwolą ci się znaleźć.

Robiąc to, zawsze upewnij się, że wykonujesz ćwiczenie poprawnie technicznie. Dzięki temu poprawisz swoją elastyczność, a Twoje ciało będzie lepiej przygotowane na nieoczekiwane ruchy. Idealne są ćwiczenia wielostawowe. Przykłady obejmują przysiady, martwy ciąg, wypady, wyciskanie na ławce lub wypady.

Jeśli jesteś zainteresowany prawidłową techniką przysiadów, możesz dowiedzieć się więcej na ten temat w naszym artykule Przysiady - prawidłowa technika, korzyści i warianty.

3. Ćwiczenia z nadmiernym obciążeniem

Marzysz o ogromnych mięśniach i sile na poziomie Hulka, a nie chcesz przesadzać z techniką, podnosząc proste maksima za każdym razem, gdy trenujesz? Może to przynieść odwrotny skutek. Narażasz się bowiem na ryzyko kontuzji mięśni, przez którą nie będziesz w stanie wrócić do normalnego treningu przez być może kilka tygodni.

Raczej stopniowo zwiększaj obciążenie i pamiętaj, że to Ty, a nie sztanga, powinieneś mieć przewagę. Upewnij się, że używasz dobrej techniki, uzyskaj poradę od doświadczonego trenera, który pomoże Ci z techniką i dobrze ustawionym planem rozwoju siły.

4. Czy jesteś przetrenowany przez długi czas?

Jeśli chcesz się poprawić, nie zapominaj o wystarczającej regeneracji i odpoczynku. Tylko w ten sposób będziesz w stanie poradzić sobie z rosnącym obciążeniem, które jest potrzebne do poprawy wyników. Przetrenowanie może prowadzić do wielu problemów fizycznych i psychicznych. Jest również jedną z najczęstszych przyczyn kontuzji sportowych. Jeśli doświadczasz długotrwałego zmęczenia, wahań nastroju, a twoje normalne treningi lub inne aktywności są znacznie bardziej wymagające niż wcześniej, prawdopodobnie musisz zmienić bieg na wsteczny i odpowiednio odpocząć. 

Jakie są perspektywy dla osoby z naciągniętymi mięśniami?

Czas powrotu do zdrowia zależy od ciężkości urazu. Jeśli naciągnięcie jest łagodne, możesz powrócić do normalnej aktywności w ciągu trzech do sześciu tygodni przy podstawowej opiece domowej. W przypadku poważniejszych skręceń powrót do zdrowia może potrwać kilka miesięcy. W ciężkich przypadkach konieczna może być naprawa chirurgiczna i fizykoterapia.

Przy odpowiednim leczeniu większość osób w pełni powraca do zdrowia. Możesz zwiększyć swoje szanse na powrót do zdrowia, podejmując kroki w celu uniknięcia ponownego wystąpienia tego samego urazu. Postępuj zgodnie z instrukcjami lekarza i nie wykonuj forsownych ćwiczeń fizycznych, dopóki mięśnie się nie zagoją.

Treść:

• Czym jest zespół stresu pourazowego?
• Co to jest traumatyczne wydarzenie?
• Rodzaje zespołu stresu pourazowego
• Jak często występuje zespół stresu pourazowego?
• Objawy i przyczyny zespołu stresu pourazowego
• Powikłania zespołu stresu pourazowego
• Co powoduje zespół stresu pourazowego?
• Jakie są czynniki ryzyka zespołu stresu pourazowego?
• Diagnoza i testy
• Postępowanie i leczenie
• Podsumowanie

Zespół stresu pourazowego (PTSD) to powszechny stan zdrowia psychicznego, który może rozwinąć się po traumatycznym wydarzeniu. Obejmuje objawy takie jak retrospekcje, lęk, negatywne myśli i przekonania, nadmierna czujność i inne. Głównym sposobem leczenia PTSD jest psychoterapia (terapia rozmową).

Czym jest zespół stresu pourazowego?

PTSD (zespół stresu pourazowego) to choroba psychiczna, która u niektórych osób rozwija się po doświadczeniu lub byciu świadkiem traumatycznego wydarzenia. Traumatyczne wydarzenie może zagrażać życiu lub stanowić znaczące zagrożenie dla fizycznego, emocjonalnego lub duchowego dobrostanu. Zespół stresu pourazowego dotyka ludzi w każdym wieku.

Osoby cierpiące na PTSD mają intensywne i natrętne myśli i uczucia związane z doświadczeniem, które utrzymują się długo po wydarzeniu. PTSD obejmuje reakcje na stres, takie jak

• Lęk, obniżony nastrój, poczucie winy lub wstydu.
• Flashbacki lub koszmary senne.
• Unikanie sytuacji, miejsc i czynności związanych z traumatycznym wydarzeniem.
• Objawy te powodują niepokój i zakłócają codzienne funkcjonowanie.

Co to jest traumatyczne wydarzenie?

Trauma lub traumatyczne wydarzenie to cokolwiek, co poważnie zagraża egzystencji lub poczuciu bezpieczeństwa. Nie musi to być jednorazowe zdarzenie (takie jak wypadek samochodowy) - może to być długotrwała trauma, taka jak przeżycie wojny lub częste znęcanie się. Trauma nie musi również przydarzyć się bezpośrednio tobie - możesz być świadkiem traumatycznego wydarzenia. Co więcej, możesz rozwinąć zespół stresu pourazowego po tym, jak dowiesz się, że traumatyczne wydarzenie przytrafiło się ukochanej osobie.

Przykłady traumatycznych wydarzeń obejmują (ale nie ograniczają się do):

• Poważne wypadki, takie jak wypadek samochodowy.
• Poważne obrażenia lub nagła choroba.
• Wojna i walki zbrojne.
• Klęski żywiołowe, takie jak tornado, trzęsienie ziemi, pożar lub powódź.
• Przemoc fizyczna.
• Przemoc słowna.
• Napaść lub wykorzystywanie seksualne.
• Znęcanie się.
• Nagła śmierć bliskiej osoby.

Rodzaje zespołu stresu pourazowego

Dwa stany są ściśle związane z PTSD:

• Ostre zaburzenie stresowe: jest to krótkotrwały stan zdrowia psychicznego, który może wystąpić w ciągu pierwszego miesiąca po doświadczeniu traumatycznego wydarzenia. Objawy trwające dłużej niż cztery tygodnie mogą spełniać kryteria PTSD.
• Złożone zaburzenie stresowe pourazowe (CPTSD): Jest to stan zdrowia psychicznego, który może rozwinąć się w przypadku doświadczenia przewlekłej (długotrwałej) traumy. Przykłady przewlekłej traumy obejmują długotrwałe fizyczne lub seksualne wykorzystywanie dzieci, długotrwałą przemoc domową i wojnę. Osoby cierpiące na CPTSD mają zwykle rozległe problemy z regulacją emocji, poczuciem własnego „ja” i relacjami, a także objawy PTSD.

Jak często występuje zespół stresu pourazowego?

PTSD występuje często. Rozwija się u 5% do 10% osób, które doświadczyły traumy. Kobiety i osoby, którym przy urodzeniu przypisano żeńskie narządy płciowe (AFAB), są dwukrotnie bardziej narażone na rozwój PTSD niż mężczyźni i osoby, którym przy urodzeniu przypisano męskie narządy płciowe (AMAB).

Objawy i przyczyny zespołu stresu pourazowego

Objawy zespołu stresu pourazowego obejmują koszmary senne, retrospekcje, drażliwość, wybuchy gniewu i inne.
Zespół stresu pourazowego (PTSD) to choroba psychiczna, która u niektórych osób rozwija się po doświadczeniu lub byciu świadkiem traumatycznego wydarzenia.

Jakie są objawy zespołu stresu pourazowego?

Aby zdiagnozować PTSD, objawy muszą utrzymywać się przez ponad miesiąc i powodować znaczne trudności lub problemy w codziennym funkcjonowaniu. Objawy PTSD dzielą się na cztery kategorie:

Natręctwa:

• Natrętne myśli, takie jak powracające, mimowolne wspomnienia.
• Koszmary senne.
• Przebłyski traumatycznego wydarzenia, które mogą być bardzo żywe i realne.

Unikanie:

• Unikanie przypomnień o traumatycznym wydarzeniu, takich jak ludzie, miejsca, czynności, rzeczy i sytuacje.
• Unikanie pamiętania lub myślenia o traumatycznym wydarzeniu.
• Unikanie mówienia o tym, co się wydarzyło lub jak się wtedy czułeś.

Zmiany w myśleniu i nastroju:

• Utrzymujący się strach, przerażenie, złość, poczucie winy lub wstyd.
• Utrata pamięci o ważnych aspektach traumatycznego wydarzenia.
• Utrzymujące się negatywne i zniekształcone myśli i uczucia dotyczące siebie lub innych.
• Zniekształcone myśli na temat przyczyny lub konsekwencji zdarzenia, które prowadzą do błędnego obwiniania siebie lub innych.
• Poczucie odłączenia od innych.
• Brak radości z wykonywanych kiedyś czynności.
• Niezdolność do doświadczania pozytywnych emocji.

Zmiany w pobudliwości i reaktywności:

• Drażliwość i wybuchy gniewu.
• Lekkomyślne lub autodestrukcyjne zachowanie.
• Nadmierna czujność na otoczenie (nadmierna czujność).
• Łatwe pobudzenie.
• Trudności z koncentracją lub snem.

Objawy zespołu stresu pourazowego u dzieci

Dzieci z zespołem stresu pourazowego mogą mieć trudności z wyrażaniem tego, co czują lub mogły doświadczyć traumy, o której nie wiesz. Mogą wydawać się niespokojne, niespokojne lub mieć trudności ze skupieniem uwagi i utrzymaniem porządku.

Objawy te mogą być mylone z objawami zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Z tego powodu ważne jest, aby zabrać dziecko do specjalisty (takiego jak psycholog dziecięcy), który ma doświadczenie w diagnozowaniu zespołu stresu pourazowego.

Powikłania zespołu stresu pourazowego

Osoby z PTSD często doświadczają następujących stanów, które mogą pogorszyć objawy PTSD:

• Zaburzenia nastroju.
• Zaburzenia lękowe.
• Zaburzenia neurologiczne, w tym demencja.
• Zaburzenia związane z używaniem substancji, w tym alkoholu.

Osoby z PTSD mają również zwiększone ryzyko myśli samobójczych i prób samobójczych.

Co powoduje zespół stresu pourazowego?

Około 61% do 80% ludzi doświadczy traumatycznego wydarzenia w pewnym momencie swojego życia. U około 5% do 10% tej populacji rozwinie się zespół stresu pourazowego.

Nie jest jasne, dlaczego ludzie różnie reagują na traumę. Jednak badania pokazują, że osoby z PTSD mają nieprawidłowy poziom niektórych neuroprzekaźników i hormonów. Doświadczają również zmian w mózgu.

Zmiany neuroprzekaźników i hormonów

Badania pokazują, że osoby z PTSD mają normalny lub niski poziom kortyzolu („hormonu stresu”) i podwyższony poziom czynnika uwalniającego kortykotropinę (CRF) pomimo ciągłego stresu. CRF wyzwala uwalnianie noradrenaliny, co prowadzi do zwiększonej odpowiedzi współczulnego układu nerwowego. Ta reakcja „walcz lub uciekaj” prowadzi do zwiększenia:

• Tętna.
• Ciśnienia krwi.
• Świadomości i reakcji na lęk.

Ponadto niektóre badania wskazują na zmienione funkcjonowanie innych układów neuroprzekaźników, w tym:

• Kwas gamma-aminomasłowy (GABA).
• Glutaminian.
• Serotonina.

Zmiany w mózgu

Zespół stresu pourazowego wiąże się ze zmianami w funkcjonowaniu i anatomii mózgu:

• Zmniejsza się rozmiar hipokampa (części mózgu, która reguluje motywację, emocje, uczenie się i pamięć).
• Ciało migdałowate (część mózgu, która przetwarza emocje i reakcje na strach) jest nadreaktywne u osób z PTSD.
• Przyśrodkowa kora przedczołowa, która częściowo kontroluje reaktywność emocjonalną ciała migdałowatego, wydaje się być mniejsza i mniej wrażliwa u osób z PTSD.

Jakie są czynniki ryzyka zespołu stresu pourazowego?

Nie ma sposobu, aby przewidzieć, u kogo rozwinie się zespół stresu pourazowego po traumatycznym wydarzeniu. Jednak prawdopodobieństwo wystąpienia PTSD jest większe u osób, które go doświadczyły:

• Niektóre rodzaje traumy, zwłaszcza walka w wojsku lub napaść na tle seksualnym.
• Traumy w dzieciństwie.
• Urazu podczas zdarzenia.
• Przerażenia, bezradności lub skrajnego strachu w czasie zdarzenia.
• Brak wsparcia społecznego po traumatycznym wydarzeniu.
• Długotrwała lub powtarzająca się trauma.
• Choroba psychiczna i/lub używanie substancji psychoaktywnych.

Diagnostyka i testy

Jak diagnozuje się zespół stresu pourazowego?

Nie ma testu pozwalającego zdiagnozować PTSD. Zamiast tego, lekarz postawi diagnozę po zapytaniu o:

• Objawy.
• Historię medyczną.
• Historię zdrowia psychicznego.
• Narażenie na traumę.

Mówienie o traumie może być trudne. Na spotkanie warto zabrać ze sobą bliską osobę, która udzieli wsparcia i pomoże przedstawić szczegóły dotyczące objawów i zmian w zachowaniu.

Lekarze stosują kryteria diagnostyczne zespołu stresu pourazowego zawarte w Diagnostycznym i statystycznym podręczniku zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego (DSM-5). Najnowsza wersja to DSM-5-TR („TR” oznacza „Text Revision”). Aby zdiagnozować zespół stresu pourazowego, przez co najmniej miesiąc muszą występować następujące objawy:

• Co najmniej jeden objaw natrętny.
• Co najmniej jeden objaw unikania.
• Co najmniej dwa objawy związane z myśleniem i nastrojem.
• Co najmniej dwa objawy pobudzenia i reaktywności.

Lekarz może również przeprowadzić badanie lekarskie i zlecić określone testy (takie jak badania krwi), aby sprawdzić, czy którykolwiek z objawów może powodować jakiekolwiek choroby fizyczne.

Postępowanie i leczenie

Jak leczy się zespół stresu pourazowego?

Głównym sposobem leczenia PTSD jest psychoterapia (terapia rozmową), zwłaszcza formy terapii poznawczo-behawioralnej (CBT).

Terapia ta odbywa się z przeszkolonym, licencjonowanym specjalistą zdrowia psychicznego, takim jak psycholog lub psychiatra. Mogą oni zapewnić wsparcie, edukację i doradztwo, aby pomóc Tobie i/lub Twoim bliskim lepiej funkcjonować i poprawić Twoje samopoczucie.

Konkretne formy CBT dla PTSD obejmują:

• Terapia przetwarzania poznawczego: terapia ta została zaprojektowana specjalnie do leczenia PTSD. Koncentruje się na zmianie bolesnych negatywnych emocji (takich jak wstyd i poczucie winy) oraz przekonań wynikających z traumy. Pomaga również stawić czoła niepokojącym wspomnieniom i emocjom.
• Eye Movement Desensitization and Reprocessing Therapy (EMDR): metoda ta polega na poruszaniu oczami w określony sposób podczas przetwarzania traumatycznych wspomnień. Celem EMDR jest pomoc w wyleczeniu się z traumy lub innych stresujących doświadczeń życiowych. W porównaniu do innych metod terapeutycznych, EMDR jest stosunkowo nową metodą. Jednak dziesiątki badań klinicznych pokazują, że technika ta jest skuteczna i może pomóc osobie szybciej niż wiele innych metod.
• Terapia grupowa: Ten rodzaj terapii zachęca osoby, które przeżyły podobne traumatyczne wydarzenia, do dzielenia się swoimi doświadczeniami i uczuciami w komfortowym i nieoceniającym środowisku. Pomocna może być również terapia rodzinna, ponieważ problemy związane z zespołem stresu pourazowego mogą mieć wpływ na całą rodzinę.
• Terapia przedłużonej ekspozycji: Terapia ta wykorzystuje powtarzające się, szczegółowe wyobrażenia traumy lub stopniową ekspozycję na wyzwalacze objawów w bezpieczny i kontrolowany sposób. Pomaga to stawić czoła lękowi i uzyskać nad nim kontrolę oraz nauczyć się nim zarządzać.
• CBT skoncentrowana na traumie: Terapia ta obejmuje naukę o tym, jak ciało reaguje na traumę i stres. Będziesz także identyfikować i przeformułowywać problematyczne wzorce myślowe oraz uczyć się umiejętności radzenia sobie z objawami. Obejmuje również terapię ekspozycyjną.

Leki stosowane w leczeniu zespołu stresu pourazowego

Obecnie nie ma leków zatwierdzonych przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) do leczenia PTSD. Jednak pracownicy służby zdrowia mogą przepisać pewne leki, aby pomóc w niektórych objawach PTSD, takich jak

• leki przeciwdepresyjne, takie jak selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) lub inhibitory wychwytu
• zwrotnego serotoniny
• Inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI).
• Leki przeciwlękowe.

Wnioski

Poszukiwanie profesjonalnej pomocy po traumatycznym wydarzeniu może być bardzo trudne. Wiedz, że zespół stresu pourazowego można leczyć, a z czasem leczenie może pomóc Ci poczuć się lepiej. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o możliwościach terapii i pamiętaj, że jest on dostępny, aby Ci pomóc i wesprzeć Cię.

Treść:

• Rodzaje halucynacji
• Halucynacja, złudzenie czy iluzja?
• Co powoduje halucynacje?
• Jak diagnozuje się halucynacje?
• Jak leczy się halucynacje?
• Czego mogę się spodziewać w dłuższej perspektywie?

Halucynacje to doznania zmysłowe, które wydają się prawdziwe, ale są tworzone przez umysł. Mogą one wpływać na wszystkie pięć zmysłów. Na przykład możesz słyszeć głos, którego nikt inny nie słyszy, lub widzieć obraz, który nie jest prawdziwy.

Objawy te mogą być spowodowane chorobą psychiczną, skutkami ubocznymi leków lub chorobą fizyczną, taką jak epilepsja lub zaburzenia związane z używaniem alkoholu.

W zależności od przyczyny halucynacji konieczna może być wizyta u psychiatry, neurologa lub lekarza rodzinnego.

Leczenie może obejmować przyjmowanie leków. Lekarz może również zalecić podjęcie różnych zachowań, takich jak picie mniejszej ilości alkoholu i więcej snu, aby pomóc w poprawie halucynacji.

Rodzaje halucynacji

Halucynacje mogą wpływać na wzrok, węch, smak, słuch lub odczucia cielesne.

Halucynacje wzrokowe

Halucynacje wzrokowe polegają na widzeniu rzeczy, których nie ma. Halucynacje mogą przedstawiać przedmioty, wzory wizualne, ludzi lub światła.

Możesz na przykład zobaczyć osobę, której nie ma w pokoju lub migające światła, których nikt inny nie widzi.

Halucynacje węchowe

Halucynacje węchowe obejmują zmysł węchu. Po przebudzeniu w środku nocy możesz poczuć nieprzyjemny zapach lub mieć wrażenie, że Twoje ciało pachnie, choć tak nie jest.

Ten rodzaj halucynacji może również obejmować zapachy, które są dla Ciebie przyjemne, takie jak zapach kwiatów.

Halucynacje smakowe

Halucynacje smakowe są podobne do halucynacji węchowych, ale obejmują zmysł smaku zamiast węchu.

Smaki te są często dziwne lub nieprzyjemne. Halucynacje smakowe (często o metalicznym smaku) są dość częstym objawem u osób z padaczką.

Halucynacje słuchowe

Halucynacje słuchowe należą do najczęstszych rodzajów halucynacji. Możesz słyszeć kogoś mówiącego do Ciebie lub nakazującego Ci wykonanie określonych czynności. Głos może być gniewny, neutralny lub ciepły.

Inne przykłady tego typu halucynacji obejmują słyszenie odgłosów, takich jak chodzenie po ziemi lub powtarzające się klikanie lub pukanie.

Halucynacje dotykowe

Halucynacje dotykowe obejmują odczuwanie dotyku lub ruchu w ciele. Możesz na przykład mieć wrażenie, że po Twojej skórze pełzają owady lub że Twoje narządy wewnętrzne się poruszają. Możesz również mieć wrażenie, że czyjeś ręce dotykają Twojego ciała.

Halucynacja, złudzenie czy iluzja?

Zarówno halucynacje, jak i urojenia są zaburzeniami percepcji zmysłowej i myślenia, w których osoba dotknięta chorobą wierzy, że występuje prawdziwy, rzeczywisty stan. Oba stany są podobne i mogą być ze sobą ściśle powiązane.

Urojenia

Urojenie to fałszywe i niepodważalne, chorobliwie sfabrykowane przekonanie/opinia osoby dotkniętej chorobą. To zaburzenie myślenia często występuje szczególnie w schizofrenii, ale może być objawem wielu innych zaburzeń neuropsychiatrycznych.

Urojenia często dotyczą wpływu, kontroli, nadprzyrodzonych zdolności lub mistrzostwa. W ten sposób urojenia reprezentują niezachwianą wiarę w coś, co jest fałszywe lub bezpodstawne. Jest to zaburzenie myślenia.

Halucynacje

Halucynacja to fałszywe, zniekształcone postrzeganie rzeczywistości i rzeczywistych sytuacji, przedmiotów lub podmiotów. Halucynacje mogą obejmować każdy z ludzkich zmysłów, takich jak wzrok, słuch, węch, dotyk, a nawet smak.

Słowo halucynacja pochodzi od łacińskiego słowa „alucinari”, które oznacza „błądzenie umysłu”.
Halucynacje są spowodowane pewną reakcją chemiczną lub nieprawidłowością w mózgu danej osoby. Halucynacje są objawem niektórych zaburzeń psychicznych, takich jak psychoza lub schizofrenia. Mogą być jednak również bezpośrednim skutkiem zażywania substancji uzależniających i halucynogennych.

W przypadku halucynacji osoba może być świadoma lub nie, że to, czego doświadcza, nie jest prawdziwe. Halucynacje mogą być bardzo nieprzyjemne i niepokojące dla danej osoby (pająki/węże, duchy, głosy, zapachy...).

Iluzja

Podczas gdy urojenia są zaburzeniami myślenia, złudzenia i halucynacje są określane jako zaburzenia percepcji. W obu przypadkach dana osoba postrzega rzeczywistość w zniekształcony sposób. Jednak w przeciwieństwie do halucynacji, złudzenia opierają się na prawdziwym obiekcie, który jest postrzegany, ale niedokładnie przetwarzany przez mózg.

Halucynacje są spowodowane doświadczaniem czegoś, co w rzeczywistości nie istnieje. Iluzje są spowodowane błędną interpretacją czegoś rzeczywistego. Złudzenia to zniekształcone postrzeganie sytuacji i przedmiotów. Przykładem może być cień przypominający ducha lub postać. Pewien rodzaj iluzji jest również wykorzystywany przez magików.

Co powoduje halucynacje?

Choroba psychiczna

Choroba psychiczna jest jedną z najczęstszych przyczyn halucynacji. Schizofrenia, demencja i delirium to tylko kilka przykładów.

Nadużywanie substancji

Nadużywanie substancji to kolejna dość powszechna przyczyna halucynacji. Niektóre osoby po wypiciu nadmiernej ilości alkoholu lub zażyciu narkotyków, takich jak kokaina, widzą lub słyszą rzeczy, których nie ma.

Halucynacje mogą być również spowodowane przez narkotyki halucynogenne, takie jak LSD i PCP.

Deprywacja snu

Brak snu może również prowadzić do halucynacji. Możesz być bardziej podatny na halucynacje, jeśli nie spałeś przez kilka dni lub nie spałeś wystarczająco długo.

Halucynacje mogą również wystąpić tuż przed zaśnięciem, zwane halucynacjami hipnagogicznymi, lub tuż przed przebudzeniem ze snu, zwane halucynacjami hipnopompicznymi.

Leki

Halucynacje mogą być również wywoływane przez niektóre leki przyjmowane na choroby psychiczne i fizyczne. Leki na chorobę Parkinsona, depresję, psychozę i padaczkę mogą czasami powodować objawy halucynacji.

Inne schorzenia

Halucynacje mogą być również spowodowane innymi schorzeniami. Mogą one obejmować:

• wysoka gorączka, szczególnie u dzieci i osób starszych
• migrena
• izolacja społeczna, szczególnie u osób starszych
• drgawki
• głuchota, ślepota lub problemy ze wzrokiem
• padaczka (w niektórych przypadkach napady padaczkowe mogą powodować widzenie migających kształtów lub jasnych punktów)
• nieuleczalne choroby, takie jak HIV w stadium 3 (AIDS), rak mózgu lub niewydolność nerek i wątroby.

Jak diagnozuje się halucynacje?

Jeśli podejrzewasz, że Twoje postrzeganie nie jest prawdziwe, najlepiej od razu skontaktować się z lekarzem. Lekarz zapyta o objawy i przeprowadzi badanie fizykalne. Inne badania mogą obejmować badania krwi lub moczu i ewentualnie skan mózgu.

Jeśli znasz kogoś, kto ma halucynacje, nie zostawiaj go samego. W niektórych ciężkich przypadkach strach i paranoja spowodowane halucynacjami mogą prowadzić do niebezpiecznych działań lub zachowań.

Bądź przy tej osobie przez cały czas i idź z nią do lekarza, aby uzyskać wsparcie emocjonalne. Możesz również pomóc odpowiedzieć na pytania dotyczące objawów i częstotliwości ich występowania.

Jak leczy się halucynacje?

Lekarz będzie w stanie zalecić najlepszą formę leczenia, gdy dowie się, co powoduje halucynacje.

Leki

Leczenie halucynacji będzie zależeć wyłącznie od ich przyczyny. Na przykład, jeśli halucynacje są wynikiem ciężkiego odstawienia alkoholu, lekarz może przepisać leki, które pomogą uspokoić układ nerwowy.

Jeśli jednak halucynacje są spowodowane chorobą Parkinsona u osoby z demencją, ten sam rodzaj leków może nie być korzystny i można zastosować inne leki.

Dokładna diagnoza jest bardzo ważna dla skutecznego leczenia tej choroby.

Porady

Poradnictwo może być częścią planu leczenia. Jest to szczególnie ważne, jeśli przyczyną halucynacji jest choroba psychiczna.

Rozmowa z doradcą może pomóc ci lepiej zrozumieć, co się z tobą dzieje. Doradca może również pomóc w opracowaniu strategii radzenia sobie, zwłaszcza jeśli doświadczasz strachu lub paranoi.

Czego mogę się spodziewać w dłuższej perspektywie?

Powrót do zdrowia po halucynacjach zależy od ich przyczyny. Jeśli nie śpisz wystarczająco dużo lub pijesz za dużo, zachowania te można zmienić.

Jeśli Twój stan jest spowodowany chorobą psychiczną, taką jak schizofrenia, przyjmowanie odpowiednich leków może znacznie poprawić halucynacje. Jeśli od razu udasz się do lekarza i zastosujesz się do planu leczenia, masz większe szanse na długoterminowe pozytywne rezultaty.

Treść:

• Jakie są objawy paraliżu sennego?
• Czy w ogóle rejestrujemy, że ktoś ma epizod paraliżu sennego?
• Co może powodować paraliż senny?
• Jak diagnozuje się paraliż senny?
• Jak leczyć paraliż senny?
• Jak mogę zapobiec paraliżowi sennemu?
• Wnioski

Paraliż senny to tymczasowa utrata funkcji mięśni podczas snu. Może to być przerażające doświadczenie, ale bezpieczeństwo i zdrowie nie są zagrożone. Pomocne może być radzenie sobie ze stresem, poprawa nawyków związanych ze snem i leczenie chorób podstawowych.

Paraliż senny zwykle występuje:

• gdy osoba zasypia
• krótko po zaśnięciu
• podczas budzenia się

Według Academy of Sleep Medicine, osoby z paraliżem sennym zwykle po raz pierwszy rozwijają ten stan w wieku od 14 do 17 lat.

Jest to stosunkowo powszechny stan podczas snu. Naukowcy szacują, że od 5 do 40 procent ludzi doświadcza tego stanu.

Epizody paraliżu sennego mogą występować wraz z innym zaburzeniem snu znanym jako narkolepsja.

Narkolepsja to przewlekłe zaburzenie snu, które powoduje przytłaczającą senność i nagłe „ataki snu” w ciągu dnia. Jednak wiele osób, które nie cierpią na narkolepsję, może nadal doświadczać paraliżu sennego.

Stan ten nie jest niebezpieczny. Chociaż niektórzy mogą odczuwać niepokój, zwykle nie jest potrzebna interwencja medyczna.

Jakie są objawy paraliżu sennego?

Paraliż senny nie jest nagłym przypadkiem medycznym. Zapoznanie się z jego objawami może zapewnić spokój ducha.

Najczęstszym objawem paraliżu sennego jest niezdolność do poruszania się lub mówienia. Epizod może trwać od kilku sekund do około 2 minut.

Możesz również odczuwać

• uczucie, jakby coś popychało Cię w dół
• uczucie, że ktoś lub coś znajduje się w pokoju
• uczucie strachu
• doświadczenia hipnagogiczne i hipnopompiczne (HHE), które są opisywane jako halucynacje podczas, tuż przed lub po śnie.

Dr Priyanka Vaidya twierdzi, że inne objawy mogą obejmować

• trudności w oddychaniu
• uczucie, jakbyś miał umrzeć
• pocenie się
• bóle mięśni
• bóle głowy
• paranoja

Epizody zwykle kończą się samoistnie lub po dotknięciu lub poruszeniu przez inną osobę.

Podczas epizodu możesz być świadomy tego, co się dzieje, ale nadal nie możesz się poruszać ani mówić. Po ustąpieniu tymczasowego paraliżu możesz być w stanie przypomnieć sobie szczegóły epizodu.

W rzadkich przypadkach niektórzy ludzie doświadczają halucynacji sennych, które mogą powodować strach lub niepokój, ale te halucynacje są nieszkodliwe.

Czy w ogóle rejestrujemy, że ktoś ma epizod paraliżu?

Jeśli partner lub dziecko ma nocne lęki, nie mamy zbyt dużych szans, by je przeoczyć, ponieważ często krzyczą lub biegają w ich trakcie. Paraliż senny jest znacznie mniej zauważalny; osoba cierpiąca nie może się podczas niego poruszać ani wydawać żadnych dźwięków. Bardzo trudno jest nam go zarejestrować, zwłaszcza jeśli pojawia się po raz pierwszy „obok siebie”, gdy śpimy.

Jeśli powraca częściej, niektórzy ludzie mogą go wykryć. Mogą go rozpoznać po takich oznakach, jak zmiana oddechu, napięcie ciała lub widząc, że ich partner leży całkowicie nieruchomo, a nawet może mieć otwarte oczy.

Jeśli zauważymy ten stan, możemy spróbować pomóc danej osobie wyjść z epizodu. Z doświadczenia osób cierpiących na paraliż senny możemy powiedzieć, że dotykanie, mówienie lub próba obudzenia zazwyczaj pomaga.

Jednak te ostatnie powinny być spokojne. Nie powinniśmy potrząsać osobą ani próbować jej nagle obudzić. Nigdy nie wiemy, jakie przerażenie przeżywa ta osoba. Powinniśmy delikatnie go dotykać i mówić do niego spokojnym głosem. Niektórzy pacjenci zgłaszali, że pomaga im skupienie się na dźwięku głosu ukochanej osoby, ponieważ postrzegają go jako jedyną realną rzecz.

Ważne jest również, aby pozostać z chorym po epizodzie i zapewnić go, że nie ma się czym martwić. Ponieważ pomimo bycia przytomnym lub w pełni obudzonym, powrót do zdrowia zajmuje trochę czasu. Jeśli paraliż senny powróci, zaleca się zachęcenie ukochanej osoby do poszukania profesjonalnej pomocy.

Co może powodować paraliż senny?

Paraliż senny może wystąpić u dzieci i dorosłych w każdym wieku. Jednak niektóre grupy są bardziej zagrożone niż inne.

Grupy zwiększonego ryzyka obejmują osoby z następującymi schorzeniami:

• bezsenność
• narkolepsja
• zaburzenia lękowe
• duża depresja
• zaburzenie dwubiegunowe
• zespół stresu pourazowego (PTSD).

Paraliż senny jest również zwykle spowodowany odłączeniem umysłu od ciała, które występuje podczas snu, mówi Vaidya.

Stwierdza on również, że powszechne przyczyny obejmują

• Słaba higiena snu lub brak odpowiednich nawyków związanych ze snem, które są niezbędne dla wysokiej jakości snu
• zaburzenia snu, takie jak bezdech senny
• Paraliż senny jest również związany z zaburzonymi wzorcami snu. Przykłady sytuacji, w których harmonogram snu może zostać
• zakłócony, obejmują pracę na nocne zmiany lub sen w samolocie.

W niektórych przypadkach paraliż senny wydaje się występować rodzinnie. Jest to jednak rzadkie. Nie ma jednoznacznych dowodów naukowych na to, że schorzenie to jest dziedziczne.

Spanie na plecach może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia epizodu. Niedobór snu może również zwiększać ryzyko wystąpienia paraliżu sennego.

Jak diagnozuje się paraliż senny?

Do zdiagnozowania paraliżu sennego nie są potrzebne żadne testy medyczne.

Lekarz zapyta o nawyki związane ze snem i historię medyczną. Może również poprosić o prowadzenie dziennika snu w celu udokumentowania doświadczeń podczas epizodów paraliżu sennego.

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić udział w nocnym badaniu snu, które śledzi fale mózgowe i oddech podczas snu. Jest to zwykle zalecane tylko wtedy, gdy paraliż senny powoduje utratę snu.

Jak leczyć paraliż senny?

Objawy paraliżu sennego zwykle ustępują w ciągu kilku minut i nie powodują żadnych trwałych skutków fizycznych ani urazów. Doświadczenie to może być jednak dość niepokojące i przerażające.

Paraliż senny, który występuje w izolacji, zwykle nie wymaga leczenia. Jednak osoby, u których występują również objawy narkolepsji, powinny skonsultować się z lekarzem. Jest to szczególnie ważne, jeśli objawy zakłócają pracę i życie domowe.

Lekarz może przepisać określone leki, aby pomóc w radzeniu sobie z paraliżem sennym, jeśli jego przyczyną jest narkolepsja.

Najczęściej przepisywanymi lekami są stymulanty i selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), takie jak fluoksetyna (Prozac). Stymulanty pomagają nie zasnąć.

SSRI pomagają radzić sobie z objawami związanymi z narkolepsją.

Lekarz może zlecić badanie snu zwane polisomnografią.

Wyniki badania pomogą lekarzowi postawić diagnozę, czy u pacjenta występuje paraliż senny i inne objawy narkolepsji. Ten rodzaj badania wymaga noclegu w szpitalu lub ośrodku leczenia zaburzeń snu.

Podczas tego badania lekarz umieści elektrody na podbródku, skórze głowy i zewnętrznej krawędzi powiek. Elektrody mierzą aktywność elektryczną mięśni i fale mózgowe.

Będą również monitorować oddech i tętno. W niektórych przypadkach kamera rejestruje ruchy podczas snu.

Vaidya uważa, że kluczem do złagodzenia paraliżu sennego jest poprawa higieny snu poprzez przestrzeganie właściwej rutyny przed snem, która obejmuje

• unikanie niebieskiego światła przed snem
• zapewnienie niskiej temperatury w pomieszczeniu

Te rutynowe czynności przed snem pomogą zapewnić lepszy nocny odpoczynek.

Jak mogę zapobiec paraliżowi sennemu?

Możesz zminimalizować objawy lub częstotliwość epizodów za pomocą kilku prostych zmian w stylu życia, takich jak:

• Ograniczenie stresu w swoim życiu.
• Regularne ćwiczenia, ale nie przed snem.
• Wystarczająca ilość odpoczynku.
• Utrzymywanie regularnego harmonogramu snu.
• Śledzenie przyjmowanych leków na wszelkie dolegliwości.
• Poznaj skutki uboczne i interakcje różnych leków, aby uniknąć potencjalnych skutków ubocznych, w tym paraliżu sennego.
• Śpij na boku i unikaj spania na plecach.

Vaidya twierdzi, że przestrzeganie tych wskazówek może również pomóc w zapobieganiu paraliżowi sennemu:

• Terapia
• doradztwo w zakresie traumy
• joga i ćwiczenia oddechowe w celu odzyskania poczucia kontroli nad ciałem.

Jeśli cierpisz na chorobę psychiczną, taką jak lęk lub depresja, przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych może zmniejszyć liczbę epizodów paraliżu sennego.

Leki przeciwdepresyjne mogą pomóc zmniejszyć liczbę snów, co zmniejsza paraliż senny.

Wnioski

Paraliż senny jest powszechnym stanem i chociaż nie jest niebezpieczny, może być przerażający i niepokojący dla niektórych osób.

Jeśli ten stan powoduje u ciebie niepokój lub wpływa na jakość twojego snu, możesz chcieć udać się do lekarza.

Treść:

• Jakie są objawy zgagi?
• Co powoduje zgagę?
• Pokarmy, których należy unikać w przypadku zgagi
• Zmiany stylu życia w przypadku zgagi
• Opcje leczenia zgagi
• Jak mogę zapobiegać zgadze?
• Jakie są powikłania związane ze zgagą?
• Podsumowanie

Zgaga może objawiać się nieprzyjemnym lub palącym bólem w klatce piersiowej. Jeśli cierpisz na zgagę, niektóre rodzaje żywności i napojów mogą wywoływać objawy, więc możesz chcieć ich unikać.

Zgaga to uczucie pieczenia w klatce piersiowej, za mostkiem. Jest ono spowodowane cofaniem się kwasu żołądkowego do przełyku - przewodu, którym pokarm trafia z jamy ustnej do żołądka.

Ogólnie rzecz biorąc, można radzić sobie z objawami zgagi w domu. Jeśli jednak częsta zgaga utrudnia Ci jedzenie lub połykanie, dobrym pomysłem jest skonsultowanie się z lekarzem.

Jakie są objawy zgagi?

Objawy zgagi mogą wahać się od łagodnego dyskomfortu do bardzo nieprzyjemnego. Najczęstszym objawem jest uczucie pieczenia w klatce piersiowej i gardle.

Jak odczuwana jest zgaga?

Zgagę odczuwa się jako nieprzyjemny lub piekący ból w środku klatki piersiowej. Możesz również odczuwać

• pieczenie w gardle
• ucisk lub ból za mostkiem
• trudności w przełykaniu
• nasilenie bólu po położeniu się lub pochyleniu
• kwaśny, cierpki lub gorzki smak w ustach
• kaszel lub chrypka

Jak długo trwa zgaga?

Na ogół objawy zgagi zaczynają się wkrótce po jedzeniu i mogą trwać od kilku minut do kilku godzin.

Czas trwania objawów zależy od przyczyny, która je wywołała. Zależy to również od tego, co robisz przy pierwszych objawach. Czasami, na przykład, objawy zgagi utrzymują się, dopóki organizm nie strawi wyzwalającego pokarmu. Innym razem zgaga ustąpi, jeśli po jedzeniu wstaniesz zamiast leżeć.

Jeśli w ramach planu leczenia przyjmujesz leki zobojętniające kwas żołądkowy dostępne bez recepty lub leki na receptę, objawy mogą nie trwać tak długo.

Co powoduje zgagę?

Zgaga zwykle pojawia się, gdy zawartość żołądka powraca do przełyku, rurki, przez którą jedzenie i płyny przechodzą z jamy ustnej do żołądka.

Przełyk łączy się z żołądkiem w miejscu zwanym dolnym zwieraczem przełyku. Jeśli dolny zwieracz przełyku działa prawidłowo, zamyka się, gdy pokarm opuszcza przełyk i trafia do żołądka.

Jednak u niektórych osób dolny zwieracz przełyku nie działa prawidłowo. Umożliwia to wyciek zawartości żołądka z powrotem do przełyku. Co może powodować zgagę.

Niektóre schorzenia i inne czynniki mogą zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia zgagi. Przykłady czynników ryzyka obejmują

• Przepuklina rozworu przełykowego: Przepuklina rozworu przełykowego występuje, gdy górna część żołądka przenika przez przeponę, zwykle w wyniku osłabienia lub rozdarcia.
• Ciąża: Zgaga jest powszechna w czasie ciąży, szczególnie w trzecim trymestrze.
• Palenie tytoniu: Palenie tytoniu zostało powiązane przez wiarygodne źródło ze zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia choroby refluksowej przełyku (GERD). Według przeglądu z 2018 r. osoby, które rzuciły palenie lub ograniczyły palenie, były trzykrotnie bardziej narażone na złagodzenie objawów zgagi.
• Nadwaga lub otyłość: Otyłość jest czynnikiem ryzyka, który przyczynia się do rozwoju GERD. Badania wykazały, że u osób z otyłością utrata wagi może zmniejszyć objawy GERD.
• Leki: Niektóre leki, takie jak aspiryna, ibuprofen, leki uspokajające i leki na ciśnienie krwi, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zgagi.

Pokarmy, których należy unikać w przypadku zgagi

Jeśli masz zgagę, może się okazać, że niektóre pokarmy i napoje mogą wywoływać objawy. Mogą one obejmować

• napoje gazowane
• czekolada
• owoce cytrusowe
• pomidory i produkty na bazie pomidorów
• mięta pieprzowa
• smażona żywność
• żywność o wysokiej zawartości tłuszczu
• pikantne potrawy
• alkohol

Inne czynniki, które mogą przyczyniać się do zgagi obejmują

• spożywanie dużych ilości jedzenia
• kładzenie się natychmiast po jedzeniu
• noszenie obcisłych ubrań

Zmiany stylu życia w przypadku zgagi

Jeśli zgaga występuje sporadycznie, połączenie zmian stylu życia i leków może pomóc złagodzić objawy.

Zmiany stylu życia mogą również pomóc złagodzić objawy. Możesz spróbować

• unikania pokarmów, które wywołują objawy
• noszenie luźnej odzieży
• unikanie kładzenia się zaraz po jedzeniu
• porozmawianie z pracownikiem służby zdrowia o programie rzucania palenia i innych zasobach wsparcia w razie potrzeby.

Opcje leczenia zgagi

W celu złagodzenia dyskomfortu można stosować leki dostępne bez recepty. Źródło FDA wymienia trzy grupy leków dostępnych bez recepty do leczenia sporadycznej zgagi.

Chociaż leki mogą pomóc, mają również skutki uboczne. Leki zobojętniające sok żołądkowy mogą powodować zaparcia lub biegunkę, a IPP mogą powodować bóle głowy, biegunkę i rozstrój żołądka. Porozmawiaj ze swoim lekarzem na temat przyjmowanych leków, aby sprawdzić, czy istnieje ryzyko interakcji między nimi.

Jeśli leki dostępne bez recepty nie łagodzą objawów, lekarz może przepisać silniejsze wersje tych leków.

Jak działają leki zobojętniające sok żołądkowy w leczeniu zgagi?

Leki zobojętniające kwas żołądkowy pomagają zneutralizować kwas wytwarzany przez żołądek. Zapewniają szybką, krótkotrwałą ulgę w objawach zgagi.

Chociaż są przydatne w nagłych wypadkach, nie są przeznaczone do codziennego użytku. Leki zobojętniające kwas żołądkowy należy przyjmować krótko po jedzeniu lub w przypadku wystąpienia objawów.

Leki zobojętniające kwas żołądkowy występują w postaci płynów, tabletek lub gum do żucia. Większość z nich zawiera jeden lub więcej z poniższych składników:

• wapń
• glin
• magnez

Należy postępować zgodnie ze wskazówkami na etykiecie i unikać nadużywania leków zobojętniających. Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące stosowania leków zobojętniających sok żołądkowy lub doświadczasz jakichkolwiek komplikacji po ich zażyciu, porozmawiaj z lekarzem.

Jak mogę zapobiegać zgadze?

Istnieje wiele sposobów zapobiegania zgadze. Możesz spróbować:

• Unikanie pokarmów lub napojów, które mogą wywoływać objawy, takich jak kwaśne pokarmy, pokarmy o wysokiej zawartości tłuszczu,
• pikantne potrawy, czekolada, alkohol, mięta i napoje gazowane.
• Odczekać kilka godzin po jedzeniu i położyć się.
• Umieść klocki lub książki pod łóżkiem, aby podnieść wezgłowie.
• Unikanie obcisłych ubrań.
• Jedzenie mniejszych i częstszych posiłków zamiast dwóch lub trzech dużych posiłków.
• W razie potrzeby rzucenie palenia.
• Utrzymywanie umiarkowanej masy ciała.

Jakie są powikłania związane ze zgagą?

Sporadyczna zgaga zwykle nie jest powodem do niepokoju. Jednak częsta zgaga może być objawem GERD, poważniejszego stanu, który może wymagać leków na receptę lub operacji.

Nieleczony GERD może prowadzić do innych problemów zdrowotnych, takich jak zapalenie przełyku. Zapalenie to nazywane jest zapaleniem przełyku lub przełykiem Barretta. Powoduje ono zmiany w wyściółce przełyku, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia raka przełyku.

Długotrwała zgaga może również wpływać na jakość życia. Jeśli masz trudności z kontynuowaniem codziennego życia lub zgaga poważnie ogranicza Twoją aktywność, dobrym pomysłem jest skonsultowanie się z lekarzem.

Podsumowanie

Zgaga jest stosunkowo powszechną dolegliwością i większość ludzi doświadcza jej od czasu do czasu.

Z objawami zgagi można radzić sobie w domu, zmieniając styl życia, stosując domowe środki zaradcze i leki dostępne bez recepty. Jednak w przypadku częstej lub uporczywej zgagi warto skontaktować się z lekarzem.

Treść:

• Czym jest wosk pszczeli?
• Jak produkowany jest wosk pszczeli?
• Właściwości wosku pszczelego
• Zalety wosku pszczelego
• Powszechne zastosowania wosku pszczelego
• Jak stopić wosk pszczeli
• Często zadawane pytania

Co to jest wosk pszczeli?

Wosk pszczeli to woskowa substancja wytwarzana przez młode pszczoły robotnice. W ulach pszczoły robotnice używają wosku pszczelego do tworzenia komórek. Sześciokątny kształt tych komórek tworzy kultowy wzór „plastra miodu”.

Pod względem chemicznym wosk pszczeli składa się z ponad 280 różnych związków, głównie monoestrów (45-55%), węglowodorów (15-18%), wolnych kwasów tłuszczowych (10-15%), diestrów i złożonych estrów (8-12%), hydroksymonoestrów (4-6%) i wolnych alkoholi tłuszczowych (1-2%). Dokładny skład może się różnić w zależności od gatunku pszczół, lokalizacji i warunków.

Wosk pszczeli nie rozpuszcza się w wodzie. Ma stosunkowo niską temperaturę topnienia wynoszącą około 60-65 stopni Celsjusza, co ułatwia jego obróbkę.

Skład chemiczny wosku pszczelego sprawia, że jest on zarówno środkiem strukturyzującym, jak i zmiękczającym - to znaczy, że może zagęszczać roztwory i rozrzedzać inne, w zależności od tego, z czym jest połączony; ta podwójna funkcja sprawia, że jest to bardzo skuteczny środek w kosmetykach, gdzie obie właściwości są pożądane.

Jak produkowany jest wosk pszczeli?

Młode pszczoły robotnice są karmione dużymi ilościami miodu wewnątrz ula, a ich ciała trawią miód, wykorzystując składniki odżywcze do produkcji wosku, który jest wydzielany w postaci cienkich łusek z gruczołów woskowych w ich odwłokach. Łuski wosku są zbierane przez inne pszczoły robotnice, które żują je, aby je zmiękczyć i uczynić wystarczająco elastycznymi, aby utworzyć ściany komórkowe. Dzięki temu procesowi kolonia tworzy plaster miodu, w którym wychowuje nowe pszczoły, przekształca pyłek w „chleb pszczeli” i przechowuje miód.

Właściwości wosku pszczelego

Kiedy wosk pszczeli powstaje po raz pierwszy, jest miękką, białą, giętką substancją. Po uformowaniu się komórek staje się trudniejszy do utworzenia stabilnych ścian komórkowych. Z czasem obecność propolisu, pyłku i miodu w komórkach zmienia kolor wosku pszczelego. Im dłużej wosk znajduje się w ulu, tym staje się ciemniejszy, od białego przez bladozłoty do bursztynowego i brązowego. Wosk z komory czerwiu jest najciemniejszy, ponieważ w środku pozostają poczwarki. Różne rodzaje nektaru dają różne kolory miodu, co również wpływa na kolor wosku pszczelego.

Podczas przetwarzania wosku pszczelego, pszczelarze filtrują stopiony wosk w celu usunięcia zanieczyszczeń i rozjaśnienia koloru. Komercyjni producenci wosku pszczelego mogą nawet wybielać wosk pszczeli, aby przywrócić mu pierwotny biały kolor.

Świeży wosk pszczeli z ula może pachnieć jak delikatna mieszanka miodu, kwiatowych przypraw i żywic, a także drewna z ramki pszczelej. Zapach i kolor wosku pszczelego może różnić się w zależności od pory roku i ula ze względu na pyłki, żywice, nektar i miód, z którymi wosk wchodzi w kontakt. Podobnie jak smak miodu może zmieniać się w zależności od pyłku zebranego przez pszczoły, wosk pszczeli ma taki sam efekt.

Wosk pszczeli to naturalna substancja organiczna, która jest plastyczna, rozpuszczalna chemicznie, nierozpuszczalna w wodzie, jadalna i łatwopalna. Jako substancja plastyczna, może być formowana w różne kształty i wytwarzana z różnych użytecznych i dekoracyjnych przedmiotów. Ze względu na swoją plastyczność jest czasami nazywany „pierwszym plastikiem na świecie”.

• Jako substancja rozpuszczalna, może być topiona i mieszana z innymi substancjami w celu stworzenia wielu różnych produktów zdrowotnych, kosmetycznych i domowych.
• Jako substancja nierozpuszczalna w wodzie może być stosowana do uszczelniania połączeń i powierzchni odpornych na działanie wody.
• Jako substancja jadalna, może być spożywana i choć nie jest strawna, może dostarczać ludzkiemu organizmowi paszy objętościowej i niektórych korzystnych substancji chemicznych.
• Jako substancja palna, wosk pszczeli może być wykorzystywany do produkcji świec, które palą się czyściej i jaśniej niż świece parafinowe.

Zalety wosku pszczelego

Wosk pszczeli ma wiele naturalnych zalet i chociaż jest jadalny, najczęściej dodaje się go do codziennej pielęgnacji ciała. Oto kilka korzyści płynących z używania wosku pszczelego:

• Składniki nawilżające: wosk pszczeli zatrzymuje wilgoć i pomaga zachować jędrność i elastyczność skóry. Właściwości antyalergiczne i przeciwzapalne łagodzą łatwo podrażnioną skórę, co czyni go jednym z najlepszych składników do pielęgnacji skóry w leczeniu trądziku różowatego lub egzemy.
  
• Zdolność do ochrony przed czynnikami drażniącymi: wosk pszczeli może również działać jako warstwa ochronna po nałożeniu na skórę. Może chronić skórę przed drażniącymi czynnikami środowiskowymi i ekstremalnymi warunkami pogodowymi.
  
• Promowanie wzrostu włosów: wosk pszczeli nie tylko nawilża i koi włosy, ale może również zapobiegać ucieczce naturalnej wilgoci z włosów. Stymuluje również wzrost włosów i zmniejsza ich wypadanie.

Powszechne zastosowania wosku pszczelego

Wosk pszczeli jest niezwykle wszechstronną substancją - można go mieszać z roztworami w celu wytworzenia wielu produktów medycznych, kosmetycznych i domowych, robić z niego świece, jeść, topić w celu tworzenia ozdób i stosować jako uszczelniacz.

Oto tylko 50 z wielu sposobów wykorzystania wosku pszczelego i jego produktów w celu poprawy jakości życia:

• Smarowanie zawiasów drzwi
• Naturalna szminka do ust
• Przyprawianie żeliwnych patelni
• Pokrywanie narzędzi ogrodowych, aby zapobiec rdzewieniu
• Polerowanie butów roztworem wosku pszczelego, oliwy z oliwek i pigmentu
• Udekoruj choinkę ozdobami wykonanymi z prasowanego wosku.
• Oświetlenie stołu bezdymnymi świecami z wosku pszczelego
• Poleruj meble roztworem oliwy z oliwek, wosku pszczelego i olejku cytrynowego
• Dostosuj deski do krojenia i drewniane łyżki
• Napełnianie podgrzewaczy woskiem pszczelim
• Wymieszać z pigmentami, aby uzyskać farbę enkaustyczną
• Nasmaruj śruby, aby ułatwić ich wkręcanie
• Leczyć rany maścią z oliwy z oliwek i oleju kokosowego, wosku pszczelego, witaminy E i nagietka, lawendy i rumianku.
• Przygotuj podpałkę z szyszek sosnowych i wosku pszczelego.
• Utrzymanie połysku przedmiotów z brązu i mosiądzu
• Poskromić puszące się włosy
• Wypełnianie pęknięć w drewnie
• Odmładzanie starej skóry
• Owiń tkaninę, aby zrobić opakowanie wielokrotnego użytku na ser i warzywa
• Pomaluj paznokcie, aby zapobiec pękaniu drewna
• Zrób balsam do ust z masła shea, wosku pszczelego i oleju kokosowego
• Łagodzić ukąszenia owadów roztworem olejku z drzewa herbacianego, lawendy, wosku pszczelego i nagietka.
• Zmiękcz popękaną skórę na podeszwach stóp
• Zamykanie słoików z przetworami, dżemami i marynatami
• Polskie płyty granitowe
• Zapobiega przywieraniu śniegu do łopat śnieżnych
• Wymieszać z cukrem i aromatami owocowymi, aby uzyskać gumowate cukierki
• Utrwalanie włosów naturalnymi alternatywami dla żeli i pomad
• Polerowanie i konserwowanie miedzianych garnków i patelni
• Nietoksyczna, bezpieczna dla dzieci modelina
• Stosować jako lekarstwo na trądzik
• Tworzenie stałych perfum przy użyciu wosku pszczelego, oleju migdałowego, olejków eterycznych i suszonych kwiatów
• Tworzenie mydeł z oliwy z oliwek, oleju kokosowego, rycynowego i palmowego, wosku pszczelego, miodu, ługu i olejków eterycznych
• Leczenie egzemy i łuszczycy roztworem wosku pszczelego, miodu i oliwy z oliwek.
• Jedz go, aby obniżyć poziom cholesterolu
• Nakładaj go na łapy zwierząt domowych, aby chronić je przed zużyciem.
• Do smarowania strun i strun instrumentów muzycznych
• Zapewnia płynne przesuwanie drewnianych szuflad
• Reguluje niedokończone meble
• Wodoodporne buty i buty
• Masło do ciała z oleju kokosowego, masła shea i wosku pszczelego
• Konserwuje ser cienką warstwą wosku pszczelego
• zmiękczać i pielęgnować brodę i podbródek
• Nałóż powłokę na deski snowboardowe, narty i deski surfingowe, aby poprawić ich poślizg.
• Wosk na żyłkę muchową, aby lepiej unosiła się na wodzie
• powlekać patelnie i blachy do pieczenia, aby się nie przypalały
• Tworzyć kredki z masła kakaowego, wosku carnauba, wosku pszczelego i pigmentów.
• leczyć wysypki pieluszkowe roztworem miodu, oliwy z oliwek i wosku pszczelego
• nici woskowe zapobiegające plątaniu się podczas szycia
• Żuć zamiast gumy do żucia

Jak rozpuścić wosk pszczeli

Wiele domowych zastosowań wosku pszczelego wymaga jego stopienia. Ponieważ wosk pszczeli przywiera do powierzchni i jest trudny do usunięcia - co jest jednym z powodów, dla których jest tak skutecznym środkiem hydroizolacyjnym - najlepszym sposobem na stopienie wosku pszczelego jest jednorazowy metalowy pojemnik. Aby stopić wosk pszczeli w domu, wystarczy głęboka patelnia, czysta puszka, blok wosku pszczelego, woda, metalowa łyżka i źródło ciepła.

Krok 1:
Dokładnie wyczyść i wypłucz dużą metalową puszkę, która może pozostać po bulionie lub sosie pomidorowym.

Krok 2:
Umieść puszkę w głębokim rondlu i napełnij ją do połowy gorącą wodą. Wrzuć do puszki plasterki wosku pszczelego.

Krok 3:
Ustaw ogień na średni i doprowadź wodę do delikatnego wrzenia, mieszając wosk pszczeli metalową łyżką, aż się rozpuści.

Krok 4:
Jeśli farbujesz wosk, dodaj pigment i dokładnie wymieszaj.

Krok 5:
Wyłącz ogrzewanie i wlej roztopiony wosk do roztworu lub formy.

Często zadawane pytania

Pytanie: Co to jest wosk pszczeli?
O: Wosk pszczeli jest wydzielany przez gruczoły znajdujące się w odwłokach pszczół. Chociaż wosk pszczeli zawiera ponad 280 substancji, składa się głównie z pięciu związków: monoestrów, węglowodorów, wolnych kwasów tłuszczowych oraz diestrów i złożonych estrów.

Pytanie: Czy wosk pszczeli jest bezpieczny dla ludzi?
O: Wosk pszczeli jest naturalną substancją, która rzadko, jeśli w ogóle, jest szkodliwa dla ludzi; może być bezpiecznie spożywany lub nakładany na skórę jako balsam lub balsam. Wosk pszczeli jest łatwopalny i ma stosunkowo niską temperaturę zapłonu (około 400 stopni Fahrenheita), dlatego należy go używać ostrożnie podczas gotowania i w pobliżu otwartego ognia.

Pytanie: Dlaczego pszczoły wytwarzają wosk pszczeli?
Odpowiedź: Pszczoły miodne wytwarzają wosk pszczeli, aby tworzyć plastry miodu - cienkościenne sześciokątne komórki, które są wykorzystywane jako miejsce do wychowu nowych pszczół, przekształcania pyłku w „chleb pszczeli” i przechowywania miodu.

Pytanie: Dlaczego wosk pszczeli jest wykorzystywany na tak wiele sposobów?
O: Wosk pszczeli jest giętki, rozpuszczalny chemicznie, nierozpuszczalny w wodzie, jadalny i palny, co oznacza, że może formować się w przedmioty, topić się i mieszać w roztwory, być stosowany na wodoodpornych powierzchniach, spożywany lub używany do rozpalania ognia lub zapewniania światła. Unikalny skład chemiczny wosku pszczelego sprawia, że jest on zarówno zagęszczaczem, jak i rozcieńczalnikiem, w zależności od tego, z czym zostanie zmieszany - co oznacza, że może być używany do tworzenia stałych przedmiotów, takich jak kredki, świece i ozdoby, lub lepkich roztworów, takich jak balsamy, maści i smary.

Pytanie: Czy wosk pszczeli może być wykorzystywany do wytwarzania przedmiotów w domu?
O: Chociaż dostępnych jest wiele produktów komercyjnych, które są częściowo wykonane z wosku pszczelego, istnieje wiele produktów z wosku pszczelego, które można wytwarzać w domu, od mydeł, balsamów do ust i środków nawilżających skórę, po impregnację i polerowanie butów i butów, do polerowania lad i mebli, smaru do zawiasów oraz pasty i środka konserwującego do garnków i patelni.